【bóng đá vô địch quốc gia pháp】Kỷ nguyên mới cho Ukraine?

Tổng thống lâm thời Ukraine Oleksandr Turchynov mới được bổ nhiệm ngày 23-2

Cuộc khủng hoảng kéo dài ba tháng ở đất nước thuộc Liên Xô trước đây này đã lên đến đỉnh điểm và được đánh dấu bằng những thay đổi mang tính lịch sử vào cuối tuần qua, với việc Quốc hội phế truất vị Tổng thống thân Nga Yanukovych và kêu gọi tổ chức một cuộc bầu cử tổng thống mới vào ngày 25-5. Các nhà lập pháp đã tiến thêm một bước nữa với việc chấp thuận phóng thích cựu Thủ tướng Yulia Tymoshenko - "ngôi sao" của cuộc Cách mạng Cam năm 2004, người bị cầm tù chỉ sau khi ông Yanukovych lên nắm quyền gần một năm.

Tính hợp pháp của các hành động mới đây của Quốc hội Ukraine vẫn đang được để ngỏ, và ông Yanukovych trong một cuộc phỏng vấn được ghi âm đã thề sẽ chiến đấu lại những "tên cướp" đang đòi quyền lãnh đạo Ukraine. Tuy nhiên, kể từ ngày 23-2, quyền lực của ông Yanukovych ở Kiev dường như không còn nữa. Cảnh sát không còn hiện diện trong thành phố, những người biểu tình kiểm soát tất cả mọi thứ, từ điều hành giao thông đến việc bảo vệ các tòa nhà chính phủ, sau một tuần xảy ra các vụ đổ máu làm gần 100 người thiệt mạng.

Cùng ngày, các nhà lập pháp đã bỏ phiếu để bổ nhiệm Oleksandr Turchynov - đồng minh thân cận của bà Tymoshenko và là tân Chủ tịch Quốc hội - làm Tổng thống lâm thời và có nhiệm vụ thành lập một chính phủ mới vào ngày 25-2. Ông Turchynov đã ngay lập tức cam kết thành lập một "chính phủ của nhân dân". Quốc hội Ukraine cũng bỏ phiếu để bãi nhiệm Ngoại trưởng Leonid Kozhara sau khi sa thải cảnh sát trưởng liên bang và công tố trưởng hôm 22-2.

Trong khi đó, các nước phương Tây đang phải đối mặt với nhiệm vụ khó khăn là giúp khôi phục Ukraine đang bên bờ phá sản. Thách thức lớn nhất hiện nay thuộc về Liên minh châu Âu (EU), liên minh này đã làm trung gian để giúp chấm dứt cuộc tàn sát bạo lực ở Kiev hồi tuần trước sau khi người dân Ukraine nổi dậy chống lại Tổng thống Yanukovych. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ các thành viên của EU có muốn đảm nhận trách nhiệm "giải cứu" nước Ukraine với 46 triệu dân này hay không. Ủy viên châu Âu phụ trách các vấn đề kinh tế Olli Rehn đã hứa hẹn sẽ hỗ trợ Ukraine đáng kể về mặt tài chính và nói rằng Ukraine sẽ có triển vọng gia nhập EU vào một ngày nào đó.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cũng cho biết tổ chức này sẵn sàng giúp đỡ tân chính phủ Ukraine nếu Kiev yêu cầu trợ giúp. Tuy nhiên, Giám đốc điều hành IMF Christine Lagarde cho rằng "các cải cách kinh tế quan trọng" mà ông Yanukovych từng bác bỏ sẽ là điều kiện để IMF cho Ukraine vay. Các điều kiện này bao gồm việc xóa bỏ chương trình trợ giá khí đốt và tăng thuế mua hàng. Về phần Washington, trước khi ông Yanukovych rời Kiev, các quan chức phát biểu rằng chính phủ thống nhất của Ukraine sẽ nhận được "sự giúp đỡ nhiệt tình" trong quá trình theo đuổi chương trình được IMF hậu thuẫn nhằm ổn định nền kinh tế. Tuy nhiên, các quan chức Mỹ không nhắc tới sự trợ giúp song phương Mỹ-Ukraine.

Trong khi đó, các cường quốc châu Âu cũng phải tìm kiếm các biện pháp nhằm bảo vệ tính toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine trước nguy cơ nước này bị chia rẽ giữa khu vực phía Tây thân châu Âu và khu vực phía Đông thân Nga vốn đã có nhiều khác biệt về văn hóa và ngôn ngữ.

Hiện tại, nơi ẩn náu của ông Yanukovych vẫn là một ẩn số trong khi xuất hiện nhiều lời đồn đoán rằng ông đang ẩn náu ở khu vực phía Đông Ukraine. Tuy nhiên, sự chú ý của các nhà lãnh đạo thế giới đang nhanh chóng chuyển sang bà Tymoshenko khi ngày càng nhiều người cho rằng bà cựu Thủ tướng này là người có khả năng cao nhất trong việc đoàn kết các nhóm đối lập để đưa bà trở thành tổng thống. Tuy nhiên, người phát ngôn của bà nhấn mạnh rằng bà Tymoshenko - người phụ nữ 53 tuổi có sức lôi kéo quần chúng song cũng dính líu đến các cáo buộc tham nhũng trong thời gian hai lần giữ chức Thủ tướng - vẫn chưa đưa ra quyết định về việc có chạy đua cho cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 5 tới hay không.

M.Châu