Tại phiên thảo luận trên hội trường về các báo cáo tư pháp và báo cáo phòng, chống tội phạm của Chính phủ ngày 26/11, đại biểu Dương Khắc Mai (Đắk Nông) ghi nhận Chính phủ tiếp tục có nhiều nỗ lực và đề ra nhiều giải pháp quyết liệt, hiệu quả đối với đấu tranh tội phạm và vi phạm pháp luật.

Song ông Mai cũng chỉ ra hạn chế khi tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật của người chưa thành niên thực hiện có chiều hướng gia tăng, toàn quốc phát hiện 5.216 vụ, 15.243 đối tượng, trong đó hơn 30% là nữ, tăng 7,58% về số vụ, 15,62% về số đối tượng.

Trong đó, việc nhiều người phạm tội là học sinh, sinh viên, theo ông Mai, rất báo động, tạo ra sự lo lắng trong xã hội.

"Vừa qua đã xảy ra nhiều vụ việc hết sức đau lòng, chỉ một mâu thuẫn nhỏ, chỉ cảm thấy không vừa ý, không vừa mắt trong đời sống sinh hoạt, các em có thể giải quyết với nhau bằng hung khí và để lại những hậu quả nặng nề cho bản thân các em, gia đình và xã hội", ông Mai dẫn chứng.

Ông đề nghị Chính phủ đánh giá sát hơn, toàn diện hơn để có những biện pháp, chế tài mạnh mẽ, kiểm soát tốt hơn việc sử dụng mạng xã hội để phạm tội và vi phạm pháp luật trong thanh thiếu niên.

Trong khi đó, đại biểu Quốc hội Đỗ Ngọc Thịnh (đoàn Khánh Hòa) cho rằng một trong những vấn đề khó khăn trong đấu tranh chống các tội phạm tham nhũng, chức vụ là có một số đối tượng sau khi phạm tội đã trốn ra nước ngoài.

Việc truy bắt một số đối tượng này vẫn chưa hiệu quả có nguyên nhân do giữa nước ta vào một số nước khác chưa có Hiệp định tương trợ tư pháp.

Ông Thịnh đề nghị Chính phủ cần quan tâm tới nội dung này trong thời gian tới.

Giải trình sau đó, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Công an, cho biết, lực lượng công an và các cơ quan thực thi pháp luật đang tăng cường và ký những hiệp định liên quan đến chuyển giao người bị kết án phạt tù, dẫn độ tội phạm.

"Căn cứ theo từng nước, chúng tôi dần dần làm từng bước. Thời gian qua chúng ta đã bắt và xử lý dẫn độ nhiều đối tượng. Có những nước chưa bao giờ dẫn độ tội phạm sang nước khác nhưng vừa qua đã hợp tác, chúng ta đã đưa những đối tượng dẫn độ về nước", Đại tướng Lương Tam Quang nhấn mạnh.

Ông cho biết tới đây sẽ tiếp tục tham mưu để có những hiệp định liên Chính phủ thực hiện nội dung này tốt hơn.

Về tình hình tội phạm, Bộ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh trong năm qua, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm giữ vững; tội phạm và vi phạm pháp luật cơ bản được kiểm soát tốt; môi trường xã hội được duy trì an ninh, an toàn, song vẫn còn một số tồn tại, hạn chế.

Theo Đại tướng Lương Tam Quang, số lượng doanh nghiệp giải thể hoặc hoạt động cầm chừng còn nhiều dẫn tới tình trạng thiếu việc làm, xu hướng dịch chuyển cơ cấu lao động từ thành thị về nông thôn, trong khi nhu cầu nhân lực của khu vực này có hạn chế dẫn đến thừa lao động, nhất là trong độ tuổi thanh niên.

"Đây là một trong những nguyên nhân phát sinh tội phạm, nhất là nhóm tội phạm xâm phạm sở hữu như trộm cắp, cướp giật, cưỡng đoạt, lừa đảo chiếm đoạt tài sản ở những khu vực nông thôn, miền núi tăng cao trong năm nay", ông Quang phân tích

Về suy thoái về đạo đức xã hội, Bộ trưởng cho rằng đây là hệ lụy tích tụ từ nhiều năm do mặt trái của nền kinh tế thị trường, nhất là do dòng văn hóa phẩm ngoại lai không được kiểm duyệt chặt chẽ trên các nền tảng mạng xã hội.

Một trong những biểu hiện của việc này là tội phạm, nhất là tội phạm trẻ em, tội phạm chống người thi hành công vụ. "Các hành vi vi phạm pháp luật bắt chước người nổi tiếng lan truyền trên mạng tiếp tục có xu hướng tăng cao", ông Quang nói.

Chỉ ra hạn chế, Bộ trưởng Công an cho rằng công tác phòng ngừa xã hội chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn; nhiều mâu thuẫn ở cơ sở không được chính quyền địa phương phát hiện, tháo gỡ kịp thời, nhất là mâu thuẫn liên quan đến tranh chấp đất đai, dẫn tới xảy ra một số vụ giết người gây đau lòng và bức xúc.

Trong khi đó, nhiều hành vi vi phạm pháp luật hành chính có khung xử lý còn thấp, chưa thể hiện được tính nghiêm minh, răn đe.

"Thậm chí, một số bộ phận người dân có biểu hiện coi thường pháp luật, sẵn sàng chấp nhận bị xử lý nếu bị phát hiện, nhất là trong vi phạm trật tự, an toàn giao thông đường bộ", Bộ trưởng Công an nói.

Ông cho biết thời gian tới, dự báo tội phạm, tệ nạn xã hội và vi phạm pháp luật tiếp tục có xu hướng gia tăng với thủ đoạn đa dạng, tính chất, mức độ nghiêm trọng hơn. Điều này đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt, chủ động, phối hợp hiệp đồng của các bộ, ngành, địa phương, theo Đại tướng Lương Tam Quang.