Để cải thiện môi trường sản xuất kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 19/NQ-CP tập trung cải thiện môi trường kinh doanh, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn quy trình xử lý, giảm thời gian thực hiện, giảm chi phí hành chính, bảo đảm công khai, minh bạch và nâng cao trách nhiệm của các cơ quan hành chính Nhà nước.
Theo đó, về lĩnh vực thuế, các mục tiêu chủ yếu Nghị quyết 19/NQ-CP đặt ra mục tiêu năm 2015 rút ngắn thời gian nộp thuế còn không quá 121,5 giờ/năm, năm 2016 đạt mức của ASEAN 4 là 119 giờ/năm. Rà soát, đơn giản hóa, bãi bỏ các thủ tục hành chính không cần thiết, tạo mọi thuận lợi và giảm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp, người dân, nhất là thủ tục hành chính có liên quan đến các chỉ số xếp hạng môi trường kinh doanh, năng lực cạnh tranh...
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ tại các Nghị quyết 19/NQ-CP, trong năm 2014 và 2015, Bộ Tài chính đã ban hành các Thông tư sửa đổi các Thông tư số 119/2014/TT-BTC ngày 25-8-2014, Thông tư 151/2014/TT-BTC ngày 15-11-2014, Thông tư 26/2015/TT-BTC ngày 27-2-2015 hướng dẫn về chính sách thuế, quản lý thuế và hóa đơn chứng từ.
Cụ thể, Bộ Tài chính chính thức bỏ quy định phải hạch toán tăng doanh thu tính thuế và bỏ quy định về việc xuất hoá đơn trong trường hợp tiêu dùng nội bộ của DN; Sửa đổi Bảng kê hóa đơn, chứng từ của hàng hóa, dịch vụ bán ra; Sửa đổi Bảng kê hóa đơn, chứng từ của hàng hóa, dịch vụ mua vào; Bãi bỏ một số Bảng kê trong hồ sơ khai thuế GTGT; Bổ sung hướng dẫn về thay thế liên 1 hóa đơn bằng Bảng kê đối với một số ngành, lĩnh vực như dịch vụ viễn thông, điện nước sinh hoạt, phí dịch vụ của ngân hàng, vận tải hành khách…
Bỏ hướng dẫn DN mới thành lập phải báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn theo tháng. Bãi bỏ Bảng kê hàng hoá dịch vụ mua vào, bán ra trong Hồ sơ khai thuế giá trị gia tăng và thuế tiêu thụ đặc biệt. Bổ sung hướng dẫn đối với trường hợp hóa đơn đã lập có sai sót về tên, địa chỉ người mua nhưng ghi đúng mã số thuế người mua thì các bên lập biên bản điều chỉnh và không phải lập hóa đơn điều chỉnh...
"Mặc dù đã có các điều chỉnh quan trọng và mang lại hiệu quả thiết thực cho người nộp thuế như trên, nhưng qua phản ánh của hội viên của Hội Tư vấn thuế Việt Nam thì vẫn còn những vướng mắc, bất cập còn tồn tại."- Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam Nguyễn Thị Cúc cho biết.
Đơn cử như Thông tư số 78/2014/TT- BTC của Bộ Tài chính về thuế thu nhập DN chưa hướng dẫn rõ các tình huống mua hàng nhiều lần trong cùng một ngày của một nhà cung cấp. Dẫn tới DN vướng mắc khi tính toán các chi phí được trừ khi xác định thuế thu nhập DN.
Cũng theo Hội Tư vấn thuế Việt Nam, hiện chưa có hướng dẫn cụ thể các nội dung bắt buộc trên hóa đơn thương mại, do đó các DN tự tạo hóa đơn thương mại theo thông lệ quốc tế nên có thể có các nội dung không đồng nhất với hướng dẫn, tạo rủi ro cho DN. Các quy định về điều kiện đặt in hóa đơn, tự in hóa đơn còn chưa rõ ràng, DN gặp khó khăn về thủ tục khi đã sử dụng hết hóa đơn và phải đặt in hoặc khi các thông tư mới có hiệu lực thi hành.
Về quy định bảng kê thu mua hàng hoá, Hội Tư vấn thuế Việt Nam cũng chỉ ra nhiều vướng mắc như: Mua hàng của nông dân, ngư dân trực tiếp bán ra, phải có tên, địa chỉ, số chứng minh thư người bán hàng. Nhưng thực tế khó thực hiện đầy đủ và không đảm bảo chính xác vì thực tế người bán có thể là người thương lái, mua gom.
Đối với người bán hàng là hộ gia đình, cá nhân kinh doanh có mức doanh thu hàng năm dưới ngưỡng phải kê khai nộp thuế (100 triệu đồng), việc xác định người bán đúng là đối tượng này là không thực tế, mặc dù có quy định cơ quan thuế công khai danh sách trên trang web của ngành thuế, nhưng khi giao dịch mua ban diễn ra thì không có bằng chứng tại chỗ.
Mặt khác, với người lao động trong thời kỳ nông nhàn, tranh thủ làm hàng thủ công bán để tăng thêm thu nhập, nhưng vừa tham gia, chưa nằm trong danh sách của cơ quan Thuế thì không có thông tin…