【ti le cá cuoc】Tìm lối đi cho doanh nghiệp Nhà nước
Phóng viên Báo Hải quan lược ghi những ý kiến đáng chú ý của các chuyên gia và cả người trong cuộc về những vấn đề còn tồn tại và hướng đi cho các doanh nghiệp Nhà nước tại tọa đàm "Nhà nước với doanh nghiệp" lần thứ hai do tạp chí Kinh tế Tập đoàn và báo Tamnhin.net tổ chức vừa qua.
PGS.TS Lê Văn Cương,ìmlốiđichodoanhnghiệpNhànướti le cá cuoc Viện Chiến lược và Khoa học công an:
Nghịch lí của doanh nghiệp Nhà nước
PGS.TS Lê Văn Cương |
Trong vòng 30-40 năm nay, chúng ta liên tục khẳng định doanh nghiệp Nhà nước là công cụ để Nhà nước điều tiết nền kinh tế và đảm bảo ổn định an sinh xã hội. Như vậy rõ ràng tập đoàn kinh tế có nhiệm vụ chính trị, đó là bất cập, là nghịch lí trong nhận thức của chúng ta.
Nếu xem doanh nghiệp Nhà nước là công cụ điều tiết nền kinh tế thì chắc chắn Nhà nước không thể không cho họ độc quyền được. Không thể có tập đoàn nào đảm bảo được việc hoạt động theo cơ chế thị trường nhưng lại phải đảm nhiệm công cụ an sinh xã hội.
Nếu còn bám theo luận điểm “điều tiết kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội”, chắc chắn chúng ta không thể cắt đứt được toàn bộ độc quyền. Khi đã độc quyền, tập đoàn kinh tế không chịu sức ép của cạnh tranh. Vì thế chắc chắn hoạt động không hiệu quả và là lối ra của tham nhũng. Đó là chuỗi phát triển mang tính logic tất yếu.
Đánh giá về thành công và chưa thành công trong 8 năm của các tập đoàn kinh tế Nhà nước, chúng ta thiên về phê phán bản thân các tập đoàn. Dĩ nhiên bản thân tập đoàn có trách nhiệm. Nhưng về khách quan, Nhà nước quyết định thành lập tập đoàn, Nhà nước cấp tiền cho tập đoàn, vạch ra khung khổ pháp lí cho tập đoàn, bố trí cán bộ vào các vị trí then chốt, Nhà nước thực hiện nhiệm vụ đại diện chủ sở hữu thông qua giám sát kiểm tra. Do đó trách nhiệm chủ yếu và trước hết về những khuyết điểm của các tập đoàn là thuộc về Nhà nước chứ không phải tập đoàn kinh tế.
GS TS Trần Ngọc Hiên, Phó Chủ tịch Liên hiệp Các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam:
Muốn tồn tại và phát triển, DN Nhà nước cần tự chủ
GS TS Trần Ngọc Hiên |
Việt Nam chuyển sang kinh tế thị trường là hướng đi đúng, nhưng dường như người quản lí các cấp chưa hiểu kinh tế thị trường là gì. Chúng ta mang “hơi thở” hành chính cũ để giải quyết một đối tượng hoàn toàn mới, sức sống mới, quan hệ mới và không ngừng tiến triển là “kinh tế thị trường”.
Tư duy cũ thì cố định, trong khi bản thân kinh tế thị trường rất động, luôn luôn thay đổi. Bởi vì nó có những động lực. Động lực đầu tiên là lợi ích, thứ hai là cạnh tranh.
Muốn cạnh tranh phải có cơ chế dân chủ, bình đẳng. Doanh nghiệp “sống - chết” với thị trường. Sức cạnh tranh chừng nào không còn thì doanh nghiệp, nền kinh tế đi vào “bệnh tật”. Cho nên, muốn tồn tại và phát triển, doanh nghiệp Nhà nước cần có không gian tự chủ sáng tạo nào đó.
Nhưng chúng ta lại sa vào độc quyền, không cạnh tranh, rơi vào chỉ huy, mệnh lệnh. Mọi người đều có suy nghĩ là làm theo sự chỉ huy của cấp trên sẽ có lợi nhất, còn lợi ích cho ai thì không nhắc đến? Các doanh nghiệp ở các nước tư bản khai thác lợi ích từ việc nghiên cứu nhu cầu của xã hội chứ không phải khai thác lợi ích từ giấu giếm, hối lộ...
Bà Nguyễn Thị Hồng Tín, Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex):
Những tập đoàn có "vấn đề" là do sự giám sát chưa chặt chẽ
Bà Nguyễn Thị Hồng Tín |
Tôi cũng đồng ý rằng dù tên gọi, mô hình hoạt động thế nào chúng ta vẫn phải tuân theo cơ chế thị trường, tuân thủ quy định của pháp luật và hệ thống giám sát đánh giá phải được coi trọng.
Chúng tôi tham gia WTO, chịu sự giám sát của quy chế WTO nên Nhà nước không hỗ trợ nhiều. Chúng tôi phải tự bươn chải để làm sao đưa được hàng ra thế giới. Bản thân những tập đoàn có vấn đề là do sự giám sát chưa chặt chẽ.
Vì sao Tập đoàn Dệt may Việt Nam không có vấn đề như những tập đoàn khác. Bởi vì vốn Nhà nước của Vinatex hiện tại là 3.400 tỉ đồng, và trong 5 năm hoạt động theo mô hình tập đoàn, Vinatex chỉ còn lại một số doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước.
Qua quá trình cổ phần hóa, các doanh nghiệp khi hoạt động theo mô hình đa sở hữu chịu sự quản lí rất chặt chẽ của các cổ đông. Doanh nghiệp nào sau khi cổ phần hóa làm ăn thua lỗ sẽ bị đào thải. Do đó cơ chế giám sát là đánh giá rất cần thiết.
GS.TS Nguyễn Quang Thái, Phó Tổng Thư kí Hội Khoa học kinh tế Việt Nam:
Tối thiểu hóa số lượng doanh nghiệp Nhà nước
GS.TS Nguyễn Quang Thái |
Nếu đụng đến các vấn đề về phân cấp cũng phải xử lí để nền kinh tế không bị chia cắt và không bị các nhóm lợi ích can thiệp, khống chế, làm cho doanh nghiệp Nhà nước thiếu hiệu quả.
Trong vấn đề quản lí của cấp trên, cần làm rõ và củng cố đơn vị quản lí vốn doanh nghiệp Nhà nước (hiện nay trong SCIC, hoặc Thủ tướng phê duyệt), nhưng ý kiến về Thủ tướng trực tiếp quản các tập đoàn tổng công ty Nhà nước không được nhiều sự ủng hộ. Bởi vì nên để Thủ tướng là vai "trọng tài" cuối về xử lí hành chính, mà không đi vào các quyết định sự vụ....
Đồng thời, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng để thúc đẩy năng suất, chất lượng, hiệu quả của doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp Nhà nước nói riêng. Tiến hành xếp hạng cạnh tranh doanh nghiệp, trong điều kiện công khai và minh bạch hóa thông tin về họat động của các doanh nghiệp Nhà nước. Không mở thêm các tập đoàn kinh tế trong khi chưa tổng kết việc lập các tập đoàn này, đồng thời tăng cường các công cụ tài chính, công nghệ… để kiểm soát và nâng cao chất lượng của doanh nghiệp Nhà nước.
Lương Bằng (ghi)
(责任编辑:La liga)
- ·Thời tiết 4 ngày nghỉ Quốc khánh 2/9: Miền Bắc nắng nóng, Nam Bộ mưa to
- ·Mưa mù giăng kín, người dân Hà Nội chật vật tìm lối thoát ùn tắc
- ·khởi tố 130 vụ án, 331 bị can vụ 4 nữ tiếp viên hàng không xách 11kg ma túy
- ·Hàng ngàn du khách tham quan Lễ hội Tết Việt 2024
- ·Nam shipper không cứu được cháu mình trung vụ cháy chung cư mini ở Khương Hạ
- ·Nam thanh niên nhập viện vì nhét dị vật vào ‘của quý’ để tạo khoái cảm
- ·Đề nghị ngăn chặn giao dịch đất đai với công ty ‘trùm’ bất động sản ở Bình Dương
- ·Chủ tịch Quảng Nam bộc bạch cán bộ vi phạm và xốc lại nhân sự
- ·Đi xe máy không mang bảo hiểm bắt buộc bị phạt đến 300 nghìn đồng
- ·Cảnh sát PCCC Hà Nội 'đi từng nhà' vận động cắt lồng sắt, mở lối thoát nạn
- ·Apple nối lại đàm phán với BMW để phát triển ô tô điện
- ·Thời tiết Hà Nội 3 ngày tới: Có nắng rồi lại mưa âm u kèm rét về đêm và sáng
- ·Chủ tịch Quảng Nam bộc bạch cán bộ vi phạm và xốc lại nhân sự
- ·Lật mở 'điểm lạ' trong hồ sơ năng lực đơn vị cấp bò cho hộ nghèo ở Điện Biên
- ·Bộ Nội vụ: Dành 10% tổng quỹ tiền lương cơ bản để thu hút nhân tài
- ·Thời tiết Hà Nội 3 ngày tới: Có nắng rồi lại mưa âm u kèm rét về đêm và sáng
- ·Kết thúc kỳ nghỉ Tết Dương lịch 2024, cửa ngõ về Hà Nội lại chật ních xe cộ
- ·TP.HCM sẽ công bố tuyến đường phù hợp cho thuê lòng đường, vỉa hè trong tháng 1
- ·Giá iPhone 16 series đầu năm 2025 tiếp tục giảm
- ·Nắng mưa thất thường, nhà vườn ‘đau đầu’ ngăn mai vàng bung nụ sớm