BP - Mới ngoài sáu mươi tuổi, ctỷ số burnley đang buôn bán phát đạt tại chợ Đồng Xoài, ông bỗng gặp tai nạn trong một chuyến lấy hàng. Không biết có phải do tài xế buồn ngủ hay vì lý do gì, chiếc xe tải bất ngờ lạng về bên phải rồi chồm lên xe máy của ông. Tài xế bỏ chạy. Người ta phải chui vào gầm xe tải để gỡ ông ra rồi đưa thẳng về nhà vì ông đã chết. Cái chết đến với ông quá bất ngờ nên chẳng riêng gì người thân mà ai nghe chuyện cũng tiếc thương. Thì mới hôm qua ông còn bông lơn với bà hàng xôi ngồi ngay trước cửa hàng. Rồi mới sáng sớm nay ông còn vội vàng mượn chiếc nón bảo hiểm của chị hàng trái cây bên cạnh để “đi chút xíu”. Có ai ngờ “chút xíu” ấy lại là một chuyến đi dài, sang tận thế giới bên kia.

Gia đình tổ chức hậu sự cho ông trong nỗi đau đớn khôn cùng. Nợ ai, ai nợ, việc gì đang làm dở dang và việc gì sắp tới phải làm? Ông không kịp nói với vợ con nên mang theo tất cả vào trong lòng đất. Đám tang để ba ngày ba đêm. Hai hôm đầu thì gia đình mở băng tụng kinh gõ mõ suốt ngày suốt đêm. Đến đêm thứ ba - cái đêm cuối cùng gia đình, xóm giềng và bạn buôn bán đến thắp nhang để sáng mai tiễn ông ra đồng nên nhà đông nghẹt người. Tiếng khóc than giờ đã vợi đi, không còn thê lương như hai đêm trước.

Chừng chín giờ tối, người ta thấy một chiếc xe ba gác chở đến hai chiếc loa thùng to tướng. Hai thanh niên loay hoay với đám dây nhợ một lúc rồi thử loa “A lô, a lô, một, hai, ba...”. Đám trẻ con xúm đến xem, thích thú như đi xem hát. Thử loa xong, một trong hai thanh niên cầm lấy micro hát một lúc ba bài, toàn những bài ca cách mạng rất hào hùng. Rồi đám thanh niên là bạn bè của con cái người xấu số thi nhau hát. Đêm hè càng nóng nực thêm vì khói hương và nhất là âm thanh chát chúa từ hai chiếc loa thùng cứ nện vào màng nhĩ nên ai nấy lần lượt ra về. Chỉ còn người nhà chạy đi chạy lại lo hương khói và đám thanh niên say sưa hát.

Ở quê tôi, bất kể già hay trẻ, người có chức sắc hay dân thường, hễ qua đời là chỉ để một đêm. Đêm ấy gia đình thường mời phường bát âm về chơi nhạc, có thể có khóc mướn, nhưng mười một giờ đêm là phải ngừng chơi nhạc và trống phách, sáng hôm sau đã phải đưa người chết ra đồng. Việc tang ma đã thành quy ước nên mọi nhà đều tự giác thực hiện. Thế nên dẫu “Nam tiến” đã được gần hai chục năm, tôi vẫn không thể nào quen được với chuyện trong đám ma mà người ta chơi nhạc sống, hò hát thâu đêm. Thì mới vài hôm trước, cụ già hàng xóm mất. Suốt ba ngày đêm diễn ra tang lễ, đám con cháu của cụ đã biến thành một “đại nhạc hội” thực sự. Ngày đầu thì còn “Tình cha”, “Lòng mẹ bao la như biển thái bình”. Sang ngày thứ hai đã chuyển sang “con cò bay lả bay la”. Đến ngày thứ ba thì nhạc gì cũng có. Cứ thế, đàn cò điện, ghi ta điện, sáo nhị, trống phách mở hết công suất đến hai, ba giờ sáng. Xóm giềng đến viếng, nhỏ nhẹ góp ý giảm bớt âm thanh lại thì người nhà gãi đầu, bảo các bác, các cô thông cảm, nhà có chuyện buồn mà! Ôi trời, buồn gì nổi nhạc ầm ĩ như ăn mừng vậy(!?)

Mấy đêm diễn ra đám tang cụ, cả khu phố mất ngủ. Ai cũng mong ba ngày tang lễ qua mau. Đến sáng ngày thứ tư thì cả khu phố bơ phờ thức dậy để tiễn đưa người quá cố với gương mặt hốc hác y như chính nhà mình có đám vậy!    

 L.T