Vốn FDI rót vào TP.HCM 4 tháng đầu năm 2024 chủ yếu là mua cổ phần

Theo số liệu thống kê mới nhất của Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM, trong 4 tháng đầu năm, tổng vốn đầu tư nước ngoài vào Thành phố đạt 915 triệu USD, giảm 6,5% so với cùng kỳ. Điểm đáng chú ý là, vốn đầu tư nước ngoài thu hút được phần lớn nhờ vào hình thức góp vốn, mua cổ phần, với tổng số vốn lên đến 713 triệu USD. Trong khi đó, có đến 357 dự ánFDI được cấp mới (tăng 16,3% so với cùng kỳ năm 2023), nhưng tổng vốn đầu tư chỉ đạt 129 triệu USD (giảm 24,3 % so với cùng kỳ).

Theo báo cáo nghiên cứu của Trường đại học Ngân hàngTP.HCM công bố năm 2023, trong vài năm trở lại đây, tỷ trọng vốn FDI của TP.HCM trong tổng vốn FDI của cả nước đã giảm từ 22% trong năm 2019, xuống còn 11% trong năm 2023. Không chỉ suy giảm khả năng thu hút FDI, TP.HCM cũng không thu hút được các dự án lớn. 

Không khó lý giải sự giảm sút của dòng vốn FDI vào TP.HCM, bởi quỹ đất công nghiệp của Thành phố ngày càng cạn kiệt. Hiện nay, tại Khu công nghệ cao TP.HCM, quỹ đất để thu hút các dự án thuộc lĩnh vực điện tử, vi mạch, bán dẫn chỉ khoảng 0,5 - 3 ha cho mỗi dự án. Còn tại các khu công nghiệp trên địa bàn Thành phố năm 2023, chỉ có tổng cộng 46 ha đất “sạch” để thu hút đầu tư, nhưng nằm rải rác ở nhiều quận, huyện.

Ông Đào Xuân Đức, Chủ tịch Hiệp hội Các doanh nghiệpkhu công nghiệp TP.HCM cho rằng, “điểm nghẽn” lớn nhất hiện nay trong thu hút đầu tư tại TP.HCM là thiếu quỹ đất. Ông Đức dẫn chứng, tại các khu công nghiệp có một số khu đất “sạch”, song nằm rải rác, chứ không tập trung. Ngoài ra, TP.HCM vẫn còn đất ở các khu công nghiệp, nhưng chưa được tháo gỡ vướng mắc, như Khu công nghiệp Hiệp Phước còn 320 ha; Khu công nghiệp Tây Bắc Củ Chi còn hơn 100 ha.

Theo ông Đức, làn sóng chuyển dịch đầu tư từ các nước sang Việt Nam vẫn đang tiếp diễn. Ông ví những nhà đầu tư này như “đại bàng”, nhưng TP.HCM hiện tại chỉ có tổ của “chim sẻ”, không đủ sức thu hút và giữ “đại bàng” ở lại. Vì vậy, Thành phố không thể kêu gọi các nhà đầu tư lớn vào đầu tư. “Nếu chúng ta không xử lý được điểm nghẽn về đất, thì khó có thể phát triển công nghiệp, không có đất thì không thể thu hút đầu tư”, ông Đức nhấn mạnh.

Bên cạnh vấn đề thiếu quỹ đất, thì môi trường đầu tư, kinh doanh, đặc biệt là thủ tục hành chính còn nhiều rào cản cũng là nguyên nhân khiến các nhà đầu tư quay lưng với Thành phố. Theo Bảng xếp hạng Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2023 vừa được công bố ngày 9/5, TP.HCM đứng ở vị trí 27, cho thấy môi trường đầu tư, kinh doanh chưa thực sự được cải thiện. Ngoài ra, hiện có khá nhiều dự án của nhà đầu tư nước ngoài tại TP.HCM gặp vướng mắc nhưng chậm được giải quyết, khiến nhà đầu tư “nản lòng”.

Chờ đợi các khu công nghiệp mới

Theo số liệu của Ban Quản lý các khu chế xuất và công nghiệp TP.HCM (Hepza), Thành phố được quy hoạch gần 6.000 ha đất công nghiệp, nhưng có tới 1.500 ha vướng mắc về pháp lý hoặc giải phóng mặt bằng.