Thị trường đạt đỉnh cao nhất ngày 26/10 tính trên chỉ số VN-Index ở mức 970,ứngkhoántuầnhận định udinese15 điểm. Như vậy hiện khoảng cách chỉ còn khoảng 4 điểm nữa là chỉ số này san bằng mức đỉnh. Khoảng cách là không lớn nếu nhìn vào biên độ đều tăng trên 7 điểm trong hai phiên cuối tuần.

Sau khi có tuần điều chỉnh khá mạnh cuối tháng 10, thị trường đã quay đầu đi lên mạnh đáng kể, mặc dù không có bất kỳ thông tin hỗ trợ đặc biệt nào. Yếu tố hỗ trợ duy nhất có thể tính tới chỉ là đà tăng cũng rất tốt của thị trường chứng khoán quốc tế trong thời điểm cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ diễn ra. Chẳng hạn chỉ số DJI trong 2 tuần đầu tháng 11 tăng 11,24%, S&P500 tăng 9,64%. Mức tăng của VN-Index cùng thời gian là khoảng 4,4%.

Thị trường Việt Nam bắt đầu điều chỉnh sau khi kết thúc kết quả kinh doanh quý 3, do đó không thể nói rằng thị trường phục hồi ở thời điểm này do tác động của con số lợi nhuận doanh nghiệp. Mức định giá của thị trường cũng không phải là yếu tố hợp lý, vì tỷ lệ P/E của sàn HSX đến ngày 13/11 là trên 16 lần, trong khi tại đỉnh cao nhất đầu tháng 6 vừa qua, P/E cũng xấp xỉ 15 lần. VN-Index đã đi cao hơn 7,4% giữa hai thời điểm.

Việc thị trường chỉ điều chỉnh khoảng 4,3% sau 3 tháng tăng hơn 22,4% là mức giảm rất nhẹ so với bất kỳ nhịp tăng trên 20% nào đã từng xảy ra trước đây. Điều này thường chỉ xảy ra nếu như thị trường xuất hiện yếu tố hỗ trợ đột biến nào đó hoặc dòng tiền trên thị trường quá lớn kết hợp với kỳ vọng cao.

Yếu tố hỗ trợ mới hầu như không xuất hiện trong nước, nhưng kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ cách biệt đáng kể cũng như việc không xuất hiện “làn sóng xanh” – hiện tượng đảng Dân chủ chiếm ưu thế ở lưỡng viện – đã giúp chứng khoán Mỹ thoát khỏi nỗi lo ngại chính và bật tăng mạnh. Diễn biến của thị trường Mỹ hầu như có tác động mạnh đến tất cả các thị trường chứng khoán khác, thậm chí còn lấn át cả nỗi lo bùng phát dịch Covid-19.

Yếu tố tâm lý là lực hỗ trợ chính đối với thị trường trong nước cũng có tác động lớn từ bên ngoài. Trên thực tế “năng lượng” dòng tiền trong nhịp tăng 11 phiên này thấp hơn đáng kể dòng tiền trong nhịp tăng 18 phiên đầu tháng 10. Cụ thể, nhịp tăng từ 1/10 đến 26/10 có mức khớp lệnh trung bình 7.995 tỷ đồng/phiên. Nhịp tăng từ 30/10 tới 13/11 có giá trị khớp lệnh trung bình 6.773 tỷ đồng/phiên. Mức giảm hơn 15% về thanh khoản giữa hai nhịp tăng thể hiện động lực tăng hiện tại yếu hơn.

Tuy nhiên về mức tăng, VN-Index trong nhịp tăng 11 phiên hiện tại có mức tăng điểm số trung bình là 3,71 điểm/phiên trong khi nhịp tăng 18 phiên đầu tháng 10 chỉ đạt trung bình 2,04 điểm/phiên. Nguyên nhân là nhịp tăng hiện tại gấp rút hơn về mặt thời gian, có sự xuất hiện luân phiên bởi các cổ phiếu vốn hóa lớn như VHM, VCB, GAS, VNM, BID nên chỉ số hầu như không điều chỉnh tích lũy mà tăng liên tục.

VN-Index tăng gấp gáp hơn và dựa trên hiện tượng luân phiên kéo trụ nên xuất hiện hệ quả tất yếu là không phải cổ phiếu nào cũng có cùng tốc độ tăng, cũng như không đạt thời điểm phản ứng với đỉnh cũ tương tự chỉ số. Nói đơn giản, hiện VN-Index đang quay lại đỉnh cao cũng trong tháng 10, nhưng đa số cổ phiếu thì chưa.

Thống kê với nhóm VN100 bao gồm 100 cổ phiếu chất lượng nhất sàn HSX thì hiện có 28 mã đã vượt qua đỉnh cao tháng 10 và khoảng 14 mã đang ngấp nghé đỉnh cao tháng 10 với biên độ nhỏ hơn 1%.

Như vậy dù tính chung cả hai nhóm cổ phiếu này thì cũng chưa tới một nửa số cổ phiếu trong rổ VN100 có điều kiện kiểm tra đỉnh cao cũ cùng lúc với chỉ số. Riêng với rổ VN30, chỉ có 10 cổ phiếu hiện tại đang ở giá xấp xỉ hoặc cao hơn mức giá đỉnh trong tháng 10. Đây là tỷ lệ rất nhỏ ở các blue-chips, dù nhóm này gần như có các biến động giá tương đồng với VN-Index.

Hiện tượng này trong phân tích kỹ thuật gọi là sự phân kỳ, khi chỉ số có cơ hội tạo đỉnh cao mới (vượt đỉnh cũ) trong khi cổ phiếu thì không. Hiện tượng phân kỳ càng rõ – tức càng nhiều cổ phiếu không vượt được đỉnh cùng với chỉ số - càng thể hiện tính chất yếu của diễn biến tăng ở chỉ số và hiện tượng kéo trụ lên đang giúp chỉ số vượt đỉnh về mặt kỹ thuật thuần túy.

Đối với nhà đầu tư có danh mục cụ thể, tính chất thị trường phụ thuộc nhiều hơn vào biến động của cổ phiếu nắm giữ. Có khá nhiều cổ phiếu đạt mức tăng trưởng giá rất tốt trong nhịp tăng 11 phiên hiện tại. VN-Index tăng 5,14% trong thời gian này thì sàn HSX có 18 cổ phiếu đạt mức tăng trên 20% và khoảng 40 mã đạt mức tăng trên 10% tới dưới 20%. Tuy vậy nếu nhìn trên diện rộng một cách tổng thể thì thị trường vẫn đang phân hóa quá sâu sắc. Thống kê với tất cả cổ phiếu sàn HSX thì chỉ có khoảng 36% là đạt lợi nhuận bằng hoặc vượt VN-Index.

Trọng Nghĩa