Năm 2013,ươngphápkhoahọcđượcnhiềuquốcgiadùngđểpháthiệncanhiễkết quả giải hạng 2 ý Israel đã ngăn chặn được nguy cơ bùng phát bệnh bại liệt nhờ theo dõi mẫu nước thải và chính phủ tiến hành chương trình tiêm chủng ngừa bại liệt trên quy mô toàn quốc. Cũng trong năm đó, các nhà khoa học Thụy Điển đã đưa ra lời cảnh báo sớm về nguy cơ bệnh viêm gan A và bệnh viêm dạ dày-ruột nhờ áp dụng xét nghiệm nước thải tương tự của các nhà khoa học Israel. Do vậy, nếu các nước muốn trở lại cuộc sống bình thường và duy trì cuộc sống này, thì sẽ cần tới kiểu hệ thống cảnh báo sớm như vậy để đối phó với các biến thể của virus SARS-CoV-2 và làn sóng bùng phát khác trong tương lai.
Hoạt động giám sát hệ thống nước thải hiện là một trong những lĩnh vực "nóng nhất" trong nghiên cứu đại dịch COVID-19. Nếu được sử dụng đúng cách, thì biện pháp tiếp cận này có thể giúp giới chức y tế công xây dựng khả năng ứng phó với các dịch bệnh do virus gây ra.
Hà Lan là một trong những nước đầu tiên cho rằng virus SARS-CoV-2 có thể được phát hiện trong hệ thống nước thải. Kể từ đó, nước này đã tăng nguồn kinh phí nghiên cứu cho hoạt động giám sát nước thải. Các hệ thống này được liên kết với nhau, mở rộng quy mô và đẩy nhanh hoạt động hơn.
