Ngày 24/9, TAND huyện Phú Lương (tỉnh Thái Nguyên) mở phiên tòa xét xử sơ thẩm, tuyên bị cáo Nguyễn Thị Tin (52 tuổi, ở huyện Đại Từ) 8 năm 6 tháng tù về tội Cưỡng đoạt tài sản.

Tin bị cáo buộc có hành vi đe dọa nhằm cưỡng đoạt tiền của chị Đào Thị Quỳnh Trâm (Giám đốc chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Phú Lương) và chị Vũ Thị Hường (cán bộ chi nhánh).

Theo hồ sơ vụ án, tháng 2/2019, chị Vũ Thị Hường tiếp nhận hồ sơ xin cấp đổi theo mẫu Giấy chứng nhận mới đối với thửa đất mang tên ông Phạm Văn Đoàn, bà Phạm Thị Vinh. Quá trình thực hiện công việc, do không kiểm tra thực địa, chị Hường đã thể hiện phần mương nước giáp thửa đất thành đường giao thông và trình lãnh đạo là chị Đào Thị Quỳnh Trâm ký, xác nhận.

Sau đó, ông Đoàn, bà Vinh chuyển nhượng thửa đất trên cho Nguyễn Thị Tin. Quá trình làm hồ sơ, chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) huyện Phú Lương không thẩm định đầy đủ theo quy định nên không phát hiện ra sai sót.

Tháng 8/2023, do có nhu cầu chuyển nhượng, Tin đến chi nhánh Văn phòng đăng kí đất đai huyện Phú Lương làm thủ tục thì phát hiện có sự sai lệch giữa giấy chứng nhận và thực địa nên không thực hiện được.

Theo cáo buộc, từ tháng 11/2023, Tin liên tục nhắn tin, gọi điện qua ứng dụng Zalo và trực tiếp đến chi nhánh Văn phòng đăng kí đất đai huyện Phú Lương, huyện Đồng Hỷ (nơi chị Trâm công tác) gặp và yêu cầu các cán bộ thẩm định, duyệt hồ sơ phải chung tay khắc phục.

Bị cáo yêu cầu chị Hường, chị Trâm phải chuyển 300 triệu đồng khắc phục nếu không sẽ gửi đơn tố cáo sai phạm đến cơ quan có thẩm quyền và công khai lên Facebook. Lo sợ ảnh hưởng công việc, chị Trâm và chị Hường chuyển trước cho Tin 50 triệu đồng. Sau đó, họ tố cáo Tin ra cơ quan công an và nộp kèm thẻ nhớ có 4 bản ghi âm.

Tại tòa, bị cáo Tin khai chỉ mong được khắc phục hậu quả chứ không có ý định chiếm đoạt. Bị cáo đề xuất Trâm mua lại mảnh đất nhưng không được chấp thuận, vì vậy bị cáo nói sẽ làm đơn tố cáo Văn phòng đăng ký đất đai.

Về số tiền 70 triệu đồng, bị cáo khai mượn để trả nợ. Đến khi tài khoản nhận 50 triệu đồng, bị cáo cho biết không còn cần nữa nên nhiều lần liên hệ với Hường để trả lại tiền nhưng không được. Do đó, Tin đến Công an huyện Phú Lương trình báo, nộp lại 50 triệu đồng trên với lý do "không có nội dung chuyển khoản".

Trong khi đó, chị Trâm cho biết nhiều lần bị Tin hối thúc đến mức mệt mỏi, hoang mang nên giao chị Hường giải quyết, thỏa thuận với bị cáo. Chị Trâm cũng phủ nhận việc đồng ý mua lại hay bán giúp mảnh đất của Tin. Còn theo chị Hường, số tiền 70 triệu đồng là tiền Tin yêu cầu chuyển trước để khắc phục.

Bào chữa cho bị cáo Nguyễn Thị Tin tại toà, luật sư Trịnh Văn Tuyến (Văn phòng luật sư Giang Thanh, Đoàn luật sư TP Hà Nội) thừa nhận việc bà Tin gây áp lực đối với bà Đào Thị Quỳnh Trâm, bà Vũ Thị Hường. Tuy nhiên, Tin không đe dọa và cũng không chiếm đoạt tài sản.

Luật sư cũng chỉ ra yếu tố nhân – quả không tồn tại trong hành vi bà Tin bị truy tố. "Lời khai, tài liệu trong hồ sơ vụ án cho thấy, bà Trâm, bà Hường không hề lo lắng hay sợ hãi trước những lời nói, hành động, việc làm đang được cho là mang yếu tố “đe dọa” của bà Tin để buộc phải chuyển tiền theo yêu cầu của bà Tin",luật sư Tuyến trình bày.

Từ những phân tích trên, luật sư cho rằng vụ việc giữa bị cáo và 2 bị hại chỉ là một cuộc giao dịch, trao đổi. Ở đó, các bên đều chủ động, tự nguyện đưa ra mong muốn gắn với những toan tính về mặt lợi ích theo nhu cầu của mỗi bên… Do vậy, hành vi của bị cáo Nguyễn Thị Tin không cấu thành tội “Cưỡng đoạt tài sản” như Viện KSND huyện Phú Lương truy tố.

Đối đáp lại, VKS phân tích, ngay từ đầu, 2 bị hại chủ động khắc phục sai sót, nhưng "bằng nhiều biện pháp", Tin đã không đồng ý. Đồng thời, Tin làm đơn tố cáo nhưng không gửi đơn mà lại dọa sẽ gửi đơn.

"Nếu không có mục đích chiếm đoạt tài sản, bị cáo đã gửi đơn đến cơ quan có thẩm quyền", đại diện cơ quan tố tụng nói và lập luận, mục đích "bắt đền" của bị cáo là muốn bị hại bỏ tiền túi chứ không phải khắc phục trên hồ sơ.

Với tình tiết Tin nhận 50 triệu đồng rồi nộp lại, VKS cho rằng yếu tố cấu thành hành vi cưỡng đoạt tài sản không phụ thuộc vào việc đã đưa tiền hay chưa. Cơ quan tố tụng căn cứ vào thời điểm bị cáo đe dọa, yêu cầu chuyển 300 triệu đồng, để truy tố.

Sau khi nghị án, HĐXX nhận định bị cáo Tin có quyền làm đơn gửi cơ quan thẩm quyền chỉnh lý sai phạm khi phát hiện có sai sót. Tuy nhiên, bị cáo biết khi chỉnh lý sẽ ảnh hưởng đến giá trị thửa đất nên yêu cầu 2 bị hại khắc phục. Đây là yếu tố thể hiện ý thức chiếm đoạt của bị cáo.