Việc ký thỏa thuận liên kết quan trọng với Liên minh châu Âu (EU) - dự kiến diễn ra trong tuần này tại Vilnius (Litva) - đã không còn nằm trong chương trình nghị sự sau khi Quốc hội Ukraine bỏ phiếu chống mọi dự luật cho phép đưa cựu Thủ tướng đang ngồi tù Yulia Tymoshenko sang Đức chữa bệnh.

Kiev thông báo sẽ khởi động lại cuộc đối thoại tích cực với Moscow và các nước thành viên khác của Cộng đồng Các Quốc gia Độc lập (SNG) để tăng cường quan hệ kinh tế và thương mại khu vực. Đối với EU,ắnglợingoạigiaolớnthứhaicủaNgatrongnăquả bóng đá ý sau những nỗ lực gấp đôi nhằm tìm kiếm một thỏa thuận liên kết với Ukraine, đây hẳn là một thất bại đau đớn và thấm thía. Còn đối với Nga, sau vấn đề Syria, đây chắc chắn là một thắng lợi ngoại giao mới.

Viễn cảnh một thỏa thuận liên kết EU-Ukraine là một chủ đề gây ra sự tranh giành ảnh hưởng căng thẳng giữa EU và Nga trong những tháng qua. Trước thềm Hội nghị Vilnius, cố vấn kinh tế của Điện Kremlin Sergueï Glaziev đã thông báo “giải thưởng” là các loại hợp đồng ưu đãi trị giá hàng chục tỷ USD nếu Kiev xa lánh EU, và trong trường hợp ngược lại, các sản phẩm Ukraine sẽ bị cấm nhập vào Nga. Kiev đã lùi bước trước sức ép lớn và liên tục từ Moscow.

Việc Moscow đề nghị giảm giá khí đốt cho Ukraine ảnh hưởng không nhỏ đến cân nhắc của Kiev. Nhưng xét cho cùng, Đảng Các vùng của Yanukovic vẫn là một chính đảng thân Nga. Trên thực tế, chịu ảnh hưởng của văn hóa Xô viết, ngay từ khi đắc cử đầu năm 2010, Tổng thống Ukraine Yanukovic đã bị hấp dẫn bởi mô hình lãnh đạo hiện nay ở Moscow hơn là các giá trị mà EU bảo vệ. Từ nay, châu Âu có thể chắc chắn rằng Kiev sẽ dấn vào tiến trình đàm phán để gia nhập liên minh thuế quan Á-Âu do Moscow lãnh đạo, gồm các thành viên Nga, Belarus, Kazakhstan và nay mai là Armenia.

Tại Ukraine, hệ quả của quyết định mà Kiev vừa đưa ra là một đất nước ngày càng bị chia rẽ sâu sắc hơn, giữa một miền Nam và miền Đông rất thân Nga với một miền Tây độc lập hơn và luôn muốn xích lại gần châu Âu. Một cuộc thăm dò ý kiến được công bố ngày 20-11 cho thấy 50% người dân bày tỏ mong muốn đất nước mình ký một hiệp định với EU, trong khi số người ủng hộ việc hội nhập với Nga là 48%.

Để kết luận, cũng cần đợi xem tác động của quyết định trên đối với một nền kinh tế đang suy thoái, chịu thâm hụt thương mại và tài khoản vãng lai lên tới 5,5% GDP và mới đây đã bị các cơ quan thẩm định tín dụng quốc tế đánh tụt hạng xuống loại "có nguy cơ cao".

Bạch Dương