Thep phkết quả trận santoso Luật BHXH 2014, công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên, nếu không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc đều có thể đăng ký tham gia BHXH tự nguyện. Về mức tham gia BHXH tự nguyện thì mức tối thiểu bằng 22% mức chuẩn nghèo khu vực nông thôn. Người tham gia BHXH tự nguyện có thể đóng tối thiểu 154.000 đồng/tháng, tối đa không vượt quá 22% của 20 lần mức lương cơ sở, được chọn mức đóng cao hơn để có mức hưởng lương hưu cao hơn khi về già.

100% người lao động ở Công ty TNHH New Apparel Far Eastern, Khu công nghiệp Bắc Đồng Phú (Đồng Phú) được tham gia bảo hiểm xã hội - Ảnh: N.Bình

Luật BHXH năm 2014 cũng cho phép người lao động đóng BHXH tự nguyện theo nhiều phương thức, có thể đóng hằng tháng, 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng hoặc 1 lần cho nhiều năm về sau (tối đa 5 năm), 1 lần cho những năm còn thiếu (tối đa 10 năm). Người dân tham gia BHXH tự nguyện có nhiều lợi ích, đó là  khi đủ điều kiện về tuổi đời đã đóng BHXH đủ 20 năm trở lên thì được hưởng lương hưu theo quy định; được cơ quan BHXH cấp thẻ bảo hiểm y tế khi nghỉ hưu và được hưởng quyền lợi khám, chữa bệnh như những người tham gia BHXH bắt buộc hưởng lương hưu; được hưởng chế độ tuất...

Anh H.V.T trú phường Tân Phú (Đồng Xoài) trước đây là công nhân của một công ty giày da. Thời gian đó, anh được công ty đóng BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp đầy đủ. Cách đây 2 năm, do hoàn cảnh gia đình, anh nghỉ việc, mở cửa hàng buôn bán. Được nhân viên đại lý thu BHXH tự nguyện, bảo hiểm y tế của đối tượng tự đóng ở phường tư vấn, anh chuyển sang đóng BHXH tự nguyện. Từ đó đến nay, dù đã chuyển sang làm lao động tự do nhưng anh có thể yên tâm bởi mình vẫn tham gia BHXH đầy đủ. Anh T chia sẻ: “Trước đây, tôi cứ nghĩ phải là người làm trong cơ quan nhà nước, làm tại doanh nghiệp mới được đóng bảo hiểm, có lương hưu. Nhưng hiện tại, người lao động tự do cũng có cơ hội đó. Điều này là một may mắn giúp chúng tôi bớt lo lắng khi hết tuổi lao động”.

Mặc dù chính sách BHXH tự nguyện có rất nhiều ưu việt nhưng việc phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh còn gặp nhiều khó khăn. Tính đến ngày 30-9-2017, toàn tỉnh chỉ có 659 người tham gia BHXH tự nguyện, đạt 50,7% kế hoạch BHXH Việt Nam giao năm 2017. Đa số đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là người đã có thời gian tham gia BHXH bắt buộc, đóng tiếp BHXH tự nguyện để đủ điều kiện hưởng lương hưu; số người tham gia BHXH tự nguyện mới còn hạn chế, hằng năm phát triển rất chậm.

Ông Lăng Quang Vinh, Phó giám đốc BHXH tỉnh cho biết: Thời gian qua, việc tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện tuy đã được đẩy mạnh nhưng chưa sâu rộng, thiếu đồng bộ nên phần lớn người lao động và nhân dân chưa nhận thức đầy đủ về nội dung, ý nghĩa, tầm quan trọng của các chính sách BHXH tự nguyện cũng như quy trình, thủ tục đăng ký khi tham gia BHXH tự nguyện. Bên cạnh đó, với địa bàn Bình Phước rộng, đối tượng thuộc diện khai thác tham gia BHXH tự nguyện hầu hết ở nông thôn, vùng sâu, xa, điều kiện kinh tế gia đình còn thấp, đời sống người dân nhiều khó khăn nên không đủ điều kiện để tham gia. Hơn nữa, sự phối hợp trong tổ chức thực hiện chính sách BHXH tự nguyện của các cấp, ngành ở địa phương với cơ quan BHXH có lúc, có nơi chưa được thường xuyên, hoạt động tuyên truyền chưa đa dạng, phong phú nên kết quả chưa đạt như mong muốn.

Ngày 26-12-2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 34/CT-TTg về việc tăng cường thực hiện đồng bộ các giải pháp phát triển đối tượng tham gia BHXH; trong đó có giải pháp phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện. Theo đó, từ ngày 1-1-2018, tất cả những người tham gia BHXH tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng BHXH bằng 10% của mức đóng theo chuẩn nghèo khu vực nông thôn, từ 15.400 đồng/tháng. Trường hợp người lao động thuộc diện cận nghèo mức hỗ trợ 25% (tương ứng với 38.500 đồng/tháng). Với quy định này thời gian tới sẽ giúp người lao động tự do của tỉnh có điều kiện tham gia BHXH tự nguyện hơn.

Để phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện nhằm tiến tới BHXH cho mọi người lao động theo tinh thần Nghị quyết số 21/NQ-TW ngày 22-11-2012 của Bộ Chính trị, bên cạnh sự hỗ trợ của Nhà nước vào đầu năm 2018, các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương cần có những giải pháp quyết liệt, căn cơ hơn như: giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện trong chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; định kỳ cần sơ kết, tổng kết, đánh giá, kiểm điểm những tồn tại, hạn chế, tìm ra nguyên nhân chậm phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện để đề ra các giải pháp tăng nhanh đối tượng tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn toàn tỉnh. Bên cạnh đó, ngoài sự cố gắng của ngành BHXH tỉnh, cần sự chỉ đạo quyết liệt của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương; sự phối hợp chặt chẽ của các sở, ban, ngành, đoàn thể có liên quan trong tuyên truyền, phổ biến sâu rộng chính sách BHXH tự nguyện để nhiều người dân hiểu và chủ động tham gia BHXH tự nguyện, góp phần đảm bảo an sinh xã hội theo chủ trương của Đảng và Nhà nước.

Thúy Ái
(Bảo hiểm xã hội tỉnh)