Chính phủ đang cân nhắc các biện pháp như “khen thưởng và trợ cấp” nhằm khuyến khích thêm nhiều người có thêm con, ông Wang Peian, Thứ trưởng Bộ Y tế quốc gia và kế hoạch hóa gia đình Trung Quốc cho biết trong buổi họp báo thứ Bảy tuần trước.
Các biện pháp khuyến khích như vậy, nếu được thông qua, sẽ là một sự thay đổi cơ bản trong cách tiếp cận của giới cầm quyền Trung Quốc đối với kế hoạch hóa gia đình, từ hạn chế sinh đến khuyến khích sinh. Sau nhiều thập kỷ thực hiện xử phạt nhiều cặp vợ chồng có hơn một con, giờ đây nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tăng trưởng trong nhiều năm liền nhờ lực lượng lao động trẻ dồi dào, đang đối mặt với các hệ lụy của chính sách một con đưa ra vào cuối những năm 1970.
Cho phép các cặp đôi sinh con thứ hai vẫn chưa phát huy tác dụng trong việc đảo ngược xu hướng kéo lùi tăng trưởng kinh tế. Sự bùng nổ dân số hạn chế cũng gây ra bởi chi phí nuôi dạy một đứa trẻ ngày càng gia tăng. Ông Wang nói khả năng chi trả đã trở thành một ràng buộc đối với quyết định có con thứ hai của các gia đình Trung Quốc.
Bình luận của ông Wang có chung tư tưởng với lời khuyên của một trong những nhà nhân khẩu học hàng đầu của Trung Quốc. Các nhà làm luật nên thông qua các dịch vụ công như nhà trẻ, trường học và chăm sóc trẻ em… để hạ thấp chi phí nuôi dưỡng và khuyến khích các phụ huynh eo hẹp kinh tế có thêm con, ông Cai Fang, Phó Chủ tịch Học viện Khoa học xã hội Trung Quốc ở Bắc Kinh đưa ra ý kiến.
“Trợ cấp của chính phủ có thể không phải là thuốc chữa bách bệnh. Nó chỉ đạt được những thành công nhất định ở các nước như Singapore, vì mọi người có xu hướng có ít con hơn khi họ giàu có và có học thức hơn”, ông Chen Xingdong, nhà kinh tế trưởng của BNP Paribas SA ở Bắc Kinh nhận định.
“Tư tưởng của cả quốc gia đang chuyển từ kiểm soát sinh sang lo lắng về tỷ lệ sinh thấp. Nhưng nhiều gia đình vẫn do dự khi sinh thêm con ngay cả khi chính phủ khuyến khích họ”, ông Chen cho biết.
Số sinh đã đạt 17,86 triệu trong năm ngoái, tăng 1,3 triệu so với năm 2015, theo số liệu thống kê chính thức. Chính sách mới sẽ dẫn đến khoảng 17 triệu đứa trẻ tăng thêm đến năm 2020, và thêm 30 triệu lao động trẻ vào năm 2050, Ủy ban kế hoạch hóa gia đình cho biết vào cuối năm 2015. “Nguồn cung lao động lớn hơn sẽ thúc đẩy tốc độ tăng trưởng tiềm năng tăng thêm 0,5%”, Ủy ban này ước tính.
Dân số trong độ tuổi lao đông đã liên tục giảm như là kết quả của già hóa dân số và tỷ lệ sinh thấp, làm cạn kiệt dần nguồn cung lao động. Khoảng một phần ba dân Trung Quốc sẽ trên 60 tuổi đến năm 2050, so với khoảng một phần bảy hiện nay, đặt ra thách thức lớn cho hệ thống phúc lợi xã hội./.
Minh Vy (theo Bloomberg)