Tuyến phố Đình Thôn đang được khoác lên mình chiếc áo đỏ rực rỡ Ảnh: DN​​​

Đẹp đều?

Qua quan sát của phóng viên tại tuyến đường Đình Thôn, phường Mỹ Đình 1, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội có hàng trăm cột thép với kích thước bằng nhau, khoảng 4m, sơn đỏ, bên trên gắn biển hiệu của các cửa hàng kinh doanh với các màu sắc khác nhau. Với những hộ chỉ sử dụng nhà để ở thì không cắm cột.

Tuy nhiên, theo quan sát của phóng viên, một số cửa hàng dù đã lắp biển quảng cáo mới song vẫn duy trì biển cũ (nằm sát tường nhà) khiến không gian trở nên lộn xộn. Bên cạnh đó, những chiếc cột được đặt dựa theo vị trí, kích thước mặt tiền mỗi căn nhà. Do đó dẫn đến sự khập khiễng, không đồng đều giữa các chiếc cột.

Ngoài ra, vỉa hè ở đây rất nhỏ, nhiều đoạn gần như không có vỉa hè vì các hộ dân xây nhà ra sát mặt đường, nay lại thêm những chiếc cột sắt khiến cho không gian đã chật càng thêm chật khiến người đi bộ trên đường nhiều thời điểm phải di chuyển dưới lòng đường, rất bất tiện.

Chưa kể, dù địa phương này đang quyết liệt xây dựng tuyến phố kiểu mẫu song theo ghi nhận của phóng viên, ngay tại cổng chào của khu dân cư Đình Thôn lại xuất hiện nhiều xe taxi dừng đỗ dưới lòng đường, khiến tình trạng xung đột giao thông tại nút giao thông này vốn đã phức tạp lại càng thêm nghiêm trọng.

Có thời điểm, hàng chục chiếc xe taxi nối đuôi nhau xếp thành hàng dài đến vài mét, chiếm gần một nửa diện tích lòng đường, gây cản trở giao thông cho các phương tiện khác lưu thông trên đường và chiếm không gian đi lại của người dân.

“Nếu chỉ với vài cái cột sắt và biểu hiệu đỏ rực mà thiếu đi sự văn minh, thông thoáng đường phố, tắc đường trầm trọng mà lực lượng chức năng không thể xử lý thì không thể gọi là tuyến phố văn minh”, bác Phạm Văn Hùng, người dân đang sinh sống ở đây búc xúc nêu.

Được biết, Đề án thí điểm xây dựng tuyến đường kiểu mẫu của phường Mỹ Đình 1 có điểm giống với ý tưởng tuyến phố kiểu mẫu từng được thử nghiệm trên đường Lê Trọng Tấn, quận Thanh Xuân, Hà Nội vào năm 2016. Theo đó, tại tuyến phố này, toàn bộ hệ thống biển quảng cáo của các cửa hàng hai bên đường được thiết kế cùng kích cỡ, cùng màu sắc, cùng chất liệu, chiều cao 1,1 m, độ dài tùy theo mặt tiền. Tuy nhiên, sau hai năm thí điểm đến thời điểm hiện tại tuyến đường Lê Trọng Tấn bộc lộ một số hạn chế, bất cập đến từ hoạt động quảng cáo ngoài trời.

Cụ thể, với lý do, tạo điểm nhấn để tăng hiệu quả nhận diện thương hiệu, một số cửa hàng, showroom trên đường Lê Trọng Tấn đã thay đổi hình ảnh, màu sắc bảng hiệu, biển quảng cáo bằng cách dán chồng thông tin lên bảng cũ hoặc lắp đặt thêm bảng, biển bên cạnh biển hiệu có sẵn. Bên cạnh đó, còn có tình trạng treo, dán thông tin quảng cáo lên bốt điện, cột đèn đường…

Chị Nguyễn Thị Lài, chủ cửa hàng kinh doanh mỹ phẩm trên đường Lê Trọng Tấn nêu ý kiến, yếu tố quan trọng của các cửa hàng là sự bắt mắt, chưa kể đến một số thương hiệu cũng có những tiêu chuẩn về màu sắc, kích cỡ biển quảng cáo. Việc kinh doanh của chúng tôi từ khi lắp biển quảng cáo “xanh đỏ” gặp rất nhiều khó khăn. Nhiều lúc đọc đúng địa chỉ mà khách còn tìm không ra. Do đó, sau nhiều đắn đo, chúng tôi cũng phải thay đổi biển quảng cáo vì nếu không khách hàng sẽ rất khó nhận ra cửa hàng”.

Ngoài Lê Trọng Tấn, Đình Thôn xây dựng theo mô hình đô thị kiểu mẫu, từ tháng 10/2017, quận Ba Đình đã triển khai xây dựng 4 tuyến phố Văn Cao- Liễu Giai- Nguyễn Chí Thanh; Nguyễn Thái Học- Kim Mã; Giảng Võ- Láng Hạ và Đội Cấn theo tiêu chí tuyến phố văn minh đô thị. Dù được thực hiện là tuyến phố văn minh song về cơ bản qua quan sát của phóng viên, khó có thể phân biệt được các tuyến phố này có gì khác so với các tuyến phố còn lại vì tại thời điểm đầu giờ sáng và cuối giờ chiều, trên 4 tuyến phố vẫn còn hiện tượng tái lấn chiếm vỉa hè để kinh doanh, dừng đỗ xe trên hè và lòng đường, đổ rác thải sinh hoạt không đúng quy định gây mất mỹ quan.

Tránh hình thức

Theo ý kiến của nhiều chuyên gia xây dựng, kiến trúc đô thị, việc xây dựng các tuyến phố văn minh đô thị là cấp thiết cho một đô thị hiện đại, tuy nhiên nếu tiến hành việc này một cách rập khuôn, thiếu tính sáng tạo sẽ tạo ra hiệu ứng ngược. Ông Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam cho rằng, diện mạo của phố phường là biểu hiện của văn hóa, thể hiện trình độ khoa học kỹ thuật và khả năng sáng tạo của các nhà quản lý nên cần phù hợp với sự phát triển đô thị hiện đại, tránh hình thức rập khuôn, mang hình mẫu từ các nơi khác để áp dụng trên các tuyến phố với những đặc trưng khác nhau.

“Có thể tuyến phố rộng việc sắp xếp các chiếc cột sắt là phù hợp song với các tuyến phố nhỏ như Đình Thôn, không gian vốn đã chật hẹp, việc thêm bất cứ chi tiết nào là chưa thoả đáng, không phù hợp. Do vậy trước khi đưa ra bất cứ thay đổi nào các nhà quản lý nên trưng cầu ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học cũng như người dân sinh sống trong khu vực đó”, ông Nghiêm nói.

Còn ông Lương Xuân Đoàn- Phó Chủ tịch thường trực Hội Mỹ thuật Việt Nam lại nhận định nhiều không gian công cộng ở ta đang diễn ra tình trạng tùy tiện, thiết kế không gian theo kiểu máy móc, rập khuôn. “Chỉ bằng cách mặc đồng phục vài chi tiết trên phố là các nhà quản lý đã tự cho rằng đó là văn minh, kiểu mẫu là chưa hợp lý bởi vài chi tiết đó nếu được đặt không đúng lúc, đúng chỗ sẽ gây phản cảm cho người nhìn, bất tiện cho hộ dân sinh sống tại đó”, ông Đoàn nêu ý kiến.

Để xây dựng được các tuyến phố kiểu mẫu đúng "chất", theo ông Đoàn, tại mỗi đô thị, chính quyền cần tổ chức sự nghiên cứu một cách toàn diện, chi tiết về đặc điểm dân cư, nếp sống, sinh hoạt, mô hình kinh doanh của cư dân khu phố, từ đó tạo điểm nhấn để xây dựng thành các tuyến phố kiểu mẫu phù hợp, theo kịp thực tế cũng như đáp ứng nhu cầu sinh sống, lao động của cư dân.

Qua tìm hiểu phóng viên được biết, với tuyến đường kiểu mẫu Lê Trọng Tấn, nhằm phát huy ưu thế và khắc phục những tồn tại, lãnh đạo quận Thanh Xuân đã quyết định “nới lỏng” một số quy định về biển hiệu, như cho phép DN sử dụng màu sắc bảng hiệu, biển quảng cáo theo mẫu logo đã đăng ký và vật liệu không có độ phản quang lớn hơn 70% nhằm bảo đảm quyền kinh doanh của người dân, lợi ích của cộng đồng. Còn về phía tuyến đường kiểu mẫu Đình Thôn, thiết nghĩ các nhà quản lý ở đây trước khi tiến hành giai đoạn 2, giai đoạn 3 của Đề án thí điểm xây dựng đô thị văn minh kiểu mẫu nên tham khảo ý kiến của các nhà khoa học một cách kỹ lưỡng, tránh xây dựng một tuyến phố kiểu mẫu mà nổi bật chỉ là những màu sắc loè loẹt.