(CMO) Gần đây, trên các trang mạng xã hội, đặc biệt là Tiktok, nhiều bạn trẻ trải nghiệm về một trò chơi mới gọi là vẽ tranh trên nước, hay còn gọi là tranh thuỷ ấn. Khác lạ với phương pháp vẽ tranh thông thường, tranh thuỷ ấn thu hút nhiều lượt xem, tương tác. Từ thích thú khiến tôi tìm hiểu về hình thức vẽ tranh lạ này.

Thuỷ ấn là phương pháp vẽ, thiết kế hoa văn, hoạ tiết trên mặt nước bằng cách thả màu loang tự do ngẫu nhiên, sau đó nhúng chất liệu cần in vào và hong khô. Mặt nước để vẽ thực chất là dung dịch lỏng sánh được cấu tạo từ chất làm đặc carrageenan, đảm bảo khi tiếp xúc với màu sẽ không hoà tan và nổi trên mặt nước; người vẽ dùng que nhựa hoặc vật nhọn để di chuyển nhẹ nhàng các tảng màu, kết hợp theo ý muốn. Thủ thuật tạo hình ngoài dùng “cọ”, có thể thổi, quạt, rung, tác động lực vừa phải để màu dịch chuyển trên diện tích mặt nước.

Ðể có thể hình dung được phương pháp vẽ tranh độc đáo này, cũng như tự trải nghiệm vẽ tranh trên nước, có thể tìm mua set tranh thuỷ ấn được bán trên các sàn giao dịch điện tử. Ðây cũng là trào lưu giải trí khá “hot” trong bộ phận giới trẻ hiện nay. Riêng trong các trường mầm non, vẽ tranh trên nước còn được đưa vào hoạt động tạo hình nhằm khơi gợi trí tưởng tượng và phát triển thẩm mỹ cho trẻ.

Một set tranh thường có giá từ 250.000 đồng, trong đó có đầy đủ các dụng cụ để tạo nên một bức tranh hoàn thiện như: giấy in, bộ màu vẽ, lược, que vẽ, bột thạch carrageenan (chất làm dày được chiết xuất từ rong biển), khay.

Ðể tạo ra mặt phẳng vẽ tranh, dùng hợp chất sẵn có pha với nước theo tỷ lệ nhất định tạo nên dung dịch trong suốt, cho vào khay vẽ; lựa chọn màu sắc ưa thích, có thể kết hợp tuỳ ý để thoả sức sáng tạo. Sau khi tạo hình cố định, dùng giấy úp nhẹ lên để chuyển tranh vẽ từ mặt nước sang mặt giấy, giữ yên 5 giây rồi khéo léo lấy ra, hong khô là có ngay một bức tranh thuỷ ấn.

Những vân màu loang ngẫu nhiên nổi trên mặt nước tạo ra những bức tranh thuỷ ấn đẹp mắt.

Với mỗi set tranh có thể tạo ra được 12 tranh bất kỳ, lượng màu thừa có thể tiếp tục vẽ và tận dụng các loại giấy khác có sẵn để in tranh. Ðiểm thú vị của tranh thuỷ ấn là mỗi tác phẩm sẽ không lặp lại về hình ảnh và không thể sao chép. Chính điều này tạo nên giá trị nghệ thuật riêng biệt cho tranh.

Không chỉ người lớn, mà với set vẽ tranh thuỷ ấn được sản xuất như một trò chơi, còn kích thích sự sáng tạo, rèn luyện khả năng hội hoạ cho trẻ em từ 3 tuổi trở lên. Mỗi bức tranh tuỳ vào cách pha màu sẽ cho ra gam màu tươi sáng hoặc tối. Ðây cũng là trò chơi thích hợp để trẻ có thể vừa học vừa chơi an toàn trong mùa dịch.

Ngoài in trên chất liệu giấy, ngày nay với sự sáng tạo của nghệ nhân, kỹ thuật vẽ tranh thuỷ ấn còn biến tấu in trên vải, thuỷ tinh, nhựa, gỗ, da…, nhưng phổ biến nhất vẫn là sử dụng trong kỹ thuật in ấn sách.

Theo đó, nhiều công ty sách kết hợp kỹ thuật thuỷ ấn trong khâu tạo hình làm bìa, gáy, tờ gác sách để tạo ấn tượng, tăng tính thẩm mỹ của quyển sách thuộc phiên bản giới hạn, được làm thủ công do chính những nghệ nhân tài hoa thực hiện. Một số nhà sách đi đầu trong việc làm mới chất lượng sách thời gian gần đây như: Ðông A, Nhã Nam, Omega Plus… Với cách làm này, quyển sách như khoác lên diện mạo mới, đẹp, sang trọng, bắt mắt. Ðây cũng là một trong những bước tiến hướng đến nâng cao giá trị, chất lượng cho các ấn bản sách giới hạn, nâng cao thương hiệu của đơn vị xuất bản. Chính sự kỳ công, độc, lạ nên những phiên bản này có giá khá đắt đỏ. Những thể loại sách được ưu tiên lựa chọn để nâng cấp thường rơi vào những tác phẩm kinh điển, có giá trị sưu tầm rất cao.

Một số đầu sách phiên bản cao cấp kết hợp kỹ thuật in thuỷ ấn để tăng giá trị thẩm mỹ.

Công ty sách Ðông A là một trong những đơn vị có khá nhiều ấn bản đặc biệt cao cấp (S80, S100, S500 chỉ xuất bản 80, 100, 500 quyển) sử dụng kỹ thuật in tranh thuỷ ấn. Với những phiên bản sách này, ngoài xuất bản giới hạn số lượng thì phần bìa sách được chế tác bằng da thật hoặc da PU tinh tế. Một số tác phẩm vừa xuất bản gần đây kết hợp với kỹ thuật thuỷ ấn ở vài chi tiết, như: Truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp, Ðông Dương xinh đẹp và kỳ vỹ, Bố già, Việt Nam sử lược, Truyện cổ Grimm, Napoleon Bonaparte…

Ngô Nhi

(责任编辑：Cúp C1)