BP - Nghỉ hè,kèo hiệp 2 anh tranh thủ nghỉ phép đưa hai con vượt hơn ngàn cây số về quê thăm ông bà nội. Hai đứa con anh, đứa tám tuổi, đứa mười hai như chim sổ lồng. Chúng hào hứng với những việc chăn trâu, giữ vịt, bắt cào cào, đào dế mà mấy đứa con của chị gái dẫn trò. Mới được ba ngày tha hồ lội ngoài đồng, màu da cớm nắng của chúng đã ngăm đen, trông hồng hào khỏe mạnh hẳn lên. Bữa cơm ngày hè ở quê cũng chỉ có rau vườn, cá ao nấu với mẻ hoặc khế chua, vậy mà bữa nào hai đứa cũng hai lần đưa xới cơm. Chúng luôn miệng khen bà nấu cơm ngon quá. Chả bù cho những ngày ở nhà, vợ anh lúc nào cũng phải ngồi canh chừng để chúng ăn hết suất. Thoáng chốc đã hết phép, anh phải đưa các con trở về Đồng Xoài. Chúng còn nhiệm vụ quan trọng là đi học thêm. “Con người ta học đông học tây rồi” - vợ anh sốt ruột nhắc.

Mấy ngày đầu sau kỳ nghỉ phép, cứ ngồi vào mâm cơm là anh lại bảo, sao về quê ăn cái gì cũng đậm đà hơn. Gắp cọng rau muống, anh lại nhớ đến những đọt rau muống đất mạ đầu mùa xanh mướt ngoài quê. Vợ nấu canh cua, anh cũng bảo không thơm như cua ngoài quê. Đến cọng hành cọng hẹ, cây mồng tơi, rau cải cũng không ngon, không mướt bằng ở quê. Lúc đầu nghe anh nói, vợ cũng gật gù thừa nhận. Nhưng nghe mãi sinh bực. Có lần cô ấy vặc lại, thì tôi vụng dại nên chẳng mua được gì, nấu được gì ngon lành cho chồng con ăn cả! Biết vợ “vơ vào” để hờn giận, anh không nói gì thêm nữa, nhưng trong lòng vẫn trào lên nỗi nhớ quê nhà, nhớ những món ăn dân dã đã gắn với anh suốt những năm tháng ấu thơ.

Cái làng nhỏ ven quốc lộ 1A gối đầu lên cánh đồng quê anh nghèo lắm. Ngoài đồng là những ô ruộng hẹp bao quanh những cồn bãi hoang. Trong làng là những mảnh vườn tạp, phổ biến màu đất gan gà hoặc đất thịt đen sì, nắng lên thì nứt toác, còn mưa xuống thì trơn như đổ mỡ. Quê anh chẳng có đặc sản hay cao lương mỹ vị gì đặc biệt. Chỉ có điều các món hàng bán ở chợ quê đều được mang đến từ những mảnh vườn, thửa ruộng của người nhà quê nên còn tươi rói. Anh vẫn nhớ mỗi lần mẹ cho đi chợ tết, mẹ gánh gồng đủ thứ trong hai chiếc thúng, còn anh lúp xúp chạy theo sau. Chừng giữa buổi, khi bụng đã sôi lên òng ọc, mẹ thường dẫn anh đến hàng chè xôi nước. Những chiếc bánh bột nếp nhân đậu xanh lăn vừng bên ngoài được thả trong bát mật mía chưng gừng thơm nức. Loáng một cái, bát chè đã nằm yên trong bụng. Anh thèm thuồng liếm chút mật mía còn bám trong lòng bát. Cho đến bây giờ, khi đã được nếm thử rất nhiều của ngon vật lạ, anh vẫn thấy không gì ngon bằng bát chè xôi nước ăn ngay giữa chợ những ngày giáp tết. Nhớ những buổi chiều mùa đông đi học về, bụng đói meo, vừa về tới ngõ đã ngửi thấy mùi su hào xào mỡ thơm lừng khiến nước miếng tuôn ra đầy miệng. Lại có lần ốm quặt quẹo mãi không khỏi, chợt thấy thèm một bát canh rau dền nấu với mắm tôm. Và anh đã khỏi bệnh ngay sau khi ăn hết tô canh rau dền mẹ nấu.

Đã sống hơn nửa cuộc đời, phiêu dạt hàng ngàn cây số và ăn gạo mòn răng nơi đất khách, anh chợt nhận ra rằng, cọng rau, con cá và đến cả hạt gạo nơi quê nhà đều ngon đều ngọt bùi hơn bởi anh từng chứng kiến chúng đã lớn lên theo mùa vụ, cùng năm tháng, từng bị dập vùi qua bão tháng bảy với mưa tháng ba để tồn tại. Bởi thế, quê hương trong anh luôn là những hoài niệm ấm áp, thân thương. 

Thảo Nguyên