Đây là đánh giá của Ủy ban Giám sát Tài chính quốc gia (UBGSTCQG) đưa ra tại báo cáo về tình hình kinh tế tháng 6 và 6 tháng đầu năm.

Tổng quan về tăng trưởng kinh tế dựa trên các dữ liệu của 6 tháng đầu năm,ăngtrưởngGDPnếukhôngđạtkếhoạchbộichisẽvượtdựtoákết quả bóng đá siêu cúp anh UBGSTCQG nhận xét kinh tế Việt Nam về dài hạn vẫn duy trì xu hướng tăng tích cực nhờ những nỗ lực cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh. Song, tăng trưởng trong ngắn hạn đang suy giảm chủ yếu do chịu tác động của các yếu tố chu kỳ kinh tế và suy giảm về tổng cung (do hạn hán, thiên tai và giá dầu thế giới giảm).

Do đó, để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế 6,7% trong năm 2016 cần có biện pháp hỗ trợ về tổng cầu để bù đắp sự suy giảm của tổng cung, nhất là việc đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư phát triển, phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng tín dụng 16 - 18% và mở rộng thị trường hàng xuất khẩu.

Doanh nghiệp vẫn tiếp tục khó khăn

Về riêng từng lĩnh vực, báo cáo cho biết, tình hình doanh nghiệp (DN) 6 tháng qua tiếp tục khó khăn. Trong 6 tháng, số DN hoàn tất thủ tục giải thể, chấm dứt hoạt động sản xuất, kinh doanh tăng 17% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm 2015 giảm 0,9%). Theo tính toán của UBGSTCQG, hiệu quả sinh lời và lợi nhuận của khối DN phi tài chính đang có xu hướng giảm do các loại chi phí tăng lên nhanh chóng.

Trong quý 1/2016, ROA, ROE của khu vực lần lượt ở mức 1,16% và 2,66% giảm khá mạnh so với cùng kỳ năm trước (lần lượt là 3,22% và 1,3%). Tăng trưởng doanh thu bình quân và tổng tài sản bình quân của khu vực trong quý 1 lần lượt ở mức -6,4% và 11,94%, thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm 2015 (49,29% và 86,31%).

Về lạm phát, phân tích số liệu cho thấy chu kỳ tăng giá (dịch vụ y tế, giáo dục, thực phẩm) của quý 1/2016 vẫn đang gây tác động kéo dài sang quý 2/2016. Song nhờ các yếu tố cơ bản thuận lợi (giá hàng hóa thế giới thấp, tổng cầu tăng chậm...), thành phần lạm phát dài hạn vẫn duy trì được xu thế thấp ổn định. Tổng hợp các yếu tố đó, UBGSTCQG dự báo lạm phát cả năm 2016 sẽ tăng cao hơn so với năm 2015, nhưng sẽ chỉ ở mức 4% - 4,5%.

Nhiều yếu tố không thuận lợi cho tỷ giá

Đối với tỷ giá, UBGSTC dự báo các yếu tố hỗ trợ tỷ giá 6 tháng cuối năm 2016 sẽ không được thuận lợi như trong nửa đầu năm 2016 do nhiều lý do. Thứ nhất là yếu tố mùa vụ, cân đối cung cầu ngoại tệ sẽ tăng cao vào cuối năm do nhu cầu nhập khẩu tăng. Hai là khả năng Mỹ sẽ tăng lãi suất một lần vào cuối năm. Ba là đồng nhân dân tệ có nguy cơ tiếp tục mất giá trong 6 tháng cuối năm, một mặt do các yếu tố nội tại kinh tế vĩ mô thiếu tích cực và mặt khác do ảnh hưởng từ việc tăng lãi suất của Mỹ và tỷ giá các đồng tiền trong rổ tiền tệ của Trung Quốc.

Trên thị trường liên ngân hàng, UBGSTCQG đánh giá thanh khoản của VND từ đầu năm 2016 khá dồi dào do nguồn cung khá dư thừa. Điều này do huy động tăng cao trong khi tín dụng tăng ở mức tương đương so với cùng kỳ. NHNN đã mua được một lượng lớn ngoại tệ và bơm một lượng lớn tiền VND ra nền kinh tế.

Tuy nhiên, từ 14/6/2016, lãi suất huy động kỳ hạn dài tại một số ngân hàng thương mại nhỏ tăng đến 0,7 điểm % so với cuối năm 2015. Nguyên nhân lãi suất huy động tăng chủ yếu do các NHTM đẩy mạnh huy động vốn trung và dài hạn nhằm cân đối nguồn vốn trước các quy định sửa đổi của Thông tư 06/2016/TT-NHNN .

Tăng chi thấp hơn tăng thu, dự toán bội chi có thể đảm bảo

Dự báo 6 tháng cuối năm 2016, UBGSTCQG cho rằng lãi suất huy động có thể tiếp tục tăng tại một số ngân hàng thương mại nhỏ, chưa đáp ứng được các quy định đảm bảo an toàn trong hoạt động, đặc biệt là lãi suất huy động trung và dài hạn.

Thanh khoản toàn hệ thống ngân hàng hiện đang khá dồi dào sẽ là yếu tố hỗ trợ tích cực cho nhu cầu tín dụng tăng cao vào cuối năm. Phát hành trái phiếu Chính phủ (TPCP) 6 tháng cuối năm chỉ còn 20% kế hoạch, giúp làm giảm áp lực lên lợi suất TPCP, tạo điều kiện hỗ trợ giảm lãi suất.

Ngoài ra, mục tiêu giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ DN vẫn có cơ sở triển khai trong trường hợp không có các cú sốc lớn từ bên ngoài nền kinh tế, đồng thời lạm phát và tỷ giá trong tầm kiểm soát; bên cạnh đó, các ngân hàng thương mại sẽ phải nỗ lực tiết giảm chi phí hoạt động để hỗ trợ chủ trương này.

Về tình hình ngân sách, UBGSTCQG đánh giá thu ngân sách 6 tháng đầu năm khó khăn do giá dầu giảm, sản xuất kinh doanh chưa phục hồi, trong khi chi vẫn tiếp tục tăng. Tuy nhiên, tốc độ tăng chi NSNN (4,9%) chậm hơn tốc độ tăng thu NSNN (6,1%) đã giảm bớt áp lực đối với cân đối ngân sách.

Bội chi NSNN lũy kế 6 tháng đầu năm là 85,6 nghìn tỷ đồng, bằng 33,7% dự toán năm. Với tình hình trên, thâm hụt ngân sách năm 2016 có khả năng đảm bảo dự toán 254 nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên, nếu tăng trưởng GDP năm 2016 thấp hơn kế hoạch, giả sử ở mức 6,5% GDP thì tỷ lệ bội chi NSNN so với GDP sẽ vượt dự toán khoảng 0,5% GDP./.

H.Y