Trong cuộc khủng hoảng năm 1994, Triều Tiên đã đưa ra giọng điệu đầy hiếu chiến do bị gây áp lực về chương trình hạt nhân tại thời điểm chuyển giao chính trị ở cả Triều Tiên và Hàn Quốc. Song cuộc khủng hoảng này đã chấm dứt khi cựu Tổng thống Mỹ Jimmy Carter bay tới Bình Nhưỡng, chuẩn bị cho việc thực hiện một dự án năng lượng chung- vốn trở thành chất xúc tác cho một vài sáng kiến sau này. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng hiện nay có hai điểm mới đó là: Quốc tế vẫn chưa hiểu rõ về nhà lãnh đạo trẻ tuổi của Triều Tiên Kim Jong-Un và Trung Quốc đang ngày càng tỏ ra không hài lòng trước thái độ của nước đồng minh Triều Tiên. Trong phiên họp mới đây, Hội đồng Nhân dân tối cao (Quốc hội) Triều Tiên đã chính thức thông qua một đạo luật nhằm củng cố vị thế của nước này với tư cách là một quốc gia hạt nhân phòng vệ cũng như chiến lược phát triển kinh tế, hoàn toàn khác biệt với chính sách mà ông nội và người cha của nhà lãnh đạo Kim Jong-Un đã thực hiện. Về bề ngoài, rõ ràng một mặt Triều Tiên đang khoe khoang vũ khí hạt nhân với cộng đồng quốc tế nhằm đảm bảo an ninh trong thế đối đầu với Mỹ, còn mặt khác lại thể hiện mong muốn đưa đất nước nhanh chóng thoát khỏi tình trạng nghèo đói hiện nay bằng việc “tái sử dụng” nhà cải cách kinh tế Pak Pong-ju làm Thủ tướng Chính phủ. Trong khi đó, trên bàn đàm phán, Triều Tiên lại mong muốn có một cơ chế hòa bình trên bán đảo Triều Tiên. Thực tế là từ năm 2005 Bình Nhưỡng đã từng đề nghị Mỹ ký một Hiệp ước hòa bình (thay thế cho Hiệp định đình chiến), đổi lại họ sẽ từ bỏ việc theo đuổi chương trình phát triển vũ khí hạt nhân. Do đó, có thể nói, việc Bình Nhưỡng sử dụng chiến lược “bên miệng hố chiến tranh”, đẩy căng thẳng lên cao chẳng qua là nhằm thể hiện rõ nhu cầu ký kết một hiệp ước hòa bình thay thế cho hiệp định đình chiến và Triều Tiên sẽ còn tiếp tục phát triển vũ khí hạt nhân và đẩy căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên lên cao cho đến khi đạt được mục tiêu đã đề ra. Nói như ông Bruce Cumings, Chủ nhiệm Khoa Lịch sử của trường Đại học Chicago thì “khi bị dồn vào chân tường, Triều Tiên sẽ đưa ra những lời đe dọa và gây rắc rối”. Và rõ ràng căng thẳng là điều không thể tránh khỏi một khi Mỹ và Hàn Quốc không sẵn sàng can dự với Triều Tiên. Các nhà phân tích khác cho rằng nếu Hàn Quốc và Mỹ tiếp tục sử dụng các biện pháp đối phó bằng an ninh và quốc phòng sẽ chỉ góp phần giúp Triều Tiên đạt được mục tiêu đề ra là đẩy căng thẳng leo thang. Vì vậy, hơn ai hết và hơn lúc nào hết Hàn Quốc - nước sẽ hứng chịu thiệt hại nặng nề nhất nếu chiến tranh bùng nổ trên bán đảo Triều Tiên, cần đóng vai trò chủ động trong việc thực thi “chiến lược lối thoát” để giải quyết vấn đề hiện nay. Theo đó, Seoul cần xúc tiến những giải pháp ngoại giao năng động hơn, cử phái viên tới Washington, Bắc Kinh và Bình Nhưỡng để thuyết phục, đàm phán và cả gây sức ép với sự kiên trì và nhẫn nại. Bên cạnh đó, chính quyền của nữ Tổng thống Park Gyun-Hye cũng cần thận trọng hơn trong việc ứng phó với những căng thẳng đang hiện hữu cùng với việc thực thi chính sách “xây dựng lòng tin”. Có thể nói, chuyến công du đến Mỹ và sau đó là Trung Quốc (dự kiến diễn ra trong tháng 5 tới) của bà Park Gyun-Hye là cơ hội để Seoul chuyển từ thế bị động sang thế chủ động của “người dàn xếp”. “Trái bóng” hiện vẫn đang nằm trên sân của Hàn Quốc và Seoul cần tận dụng tối đa cơ hội này. Ngọc Hà |