Cây nhiệt đới có nhiệm vụ phát hiện tiếng động của người hay ôtô,ữngcacircuchuyệnvuivềldquotecircnchỉđiểmrdquocủabộđộiTrườngSơdự đoán bóng xe máy, kho tàng, xác định tọa độ khu vực, sau đó truyền tín hiệu về sở chỉ huy. Chỉ huy sở kiểm tra lại và điều động máy bay ở khu vực gần nhất đến oanh tạc. Khi mới xuất hiện, cây nhiệt đới tỏ ra rất hiệu quả và gây nhiều tổn thất cho quân ta trên đường Trường Sơn. Bộ đội Trường Sơn phải mất một thời gian mới phát hiện được kẻ chỉ điểm chính là cây nhiệt đới. Từ đây, nó được giải mã và hàng loạt phương án “tác chiến” nhằm đối phó được áp dụng một cách linh hoạt đã hóa giải được trinh sát điện tử dưới sự chỉ đạo của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert McNamara. Từ đây cũng có những câu chuyện vui gắn với “tên chỉ điểm” này.

Cây nhiệt đới được trưng bày tại Bảo tàng tỉnh Bình Phước

Theo lời kể của Thượng tá Nguyễn Văn Dụ, Phó trưởng Ban liên lạc bộ đội Trường Sơn thành phố Hồ Chí Minh: Ở những nơi đèo núi hiểm trở, công việc mở đường hết sức khó khăn nên việc lợi dụng cây nhiệt đới để khai thông là một nghệ thuật của quân đội ta. Để dụ máy bay địch ném bom mở đường cho mình, bộ đội ta di chuyển cây nhiệt đới đến vị trí cần làm đường và tạo ra những chấn động giả rồi chờ máy bay địch đến oanh kích. Bao nhiêu bom đạn của địch cứ nhằm vào vị trí cần mở đường của quân ta trút xuống, sau đó chúng ta chỉ việc san lấp lại một chút là xong tuyến đường trọng điểm.

Ngoài ra, cây nhiệt đới còn giúp bộ đội Trường Sơn cải thiện bữa ăn và tổ chức các “bữa tiệc” liên hoan, chiêu đãi bằng cá sông, cá suối. Các chiến sĩ Trường Sơn di chuyển cây nhiệt đới đến những nơi sông, suối, hồ nước và tạo ra tiếng động để máy bay địch trút bom, sau đó chỉ việc cho người ra thu hoạch cá về chế biến thành những “bữa tiệc” thịnh soạn.

Chiến tranh đã lùi xa, con đường Trường Sơn năm xưa bây giờ đã nhận nhiệm vụ mới, nhưng những kỷ niệm, chiến công và cả những câu chuyện vẫn được bộ đội Trường Sơn kể lại cho thế hệ trẻ, cho con cháu nghe về một thời khói lửa. Những kỷ vật, những hình ảnh, thước phim tư liệu và cả những câu chuyện về đường Trường Sơn là tài sản vô giá để các thế hệ hiểu sâu sắc hơn về một thời kỳ lịch sử.

Đinh Nho Dương