Tuy nhiên,ăngnhanhhơnhuyđộngLãisuấtchịuáplựkqbd brighton tốc độ huy động thấp hơn đáng kể so với tốc độ cho vay đã đặt ra những áp lực với lãi suất. Đây là đánh giá của một số cơ quan, tổ chức nghiên cứu về diễn biến thị trường tiền tệ, lãi suất trong quý I vừa qua.
Tín dụng tăng trưởng cao nhất trong nhiều năm qua
Theo Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia (UBGSTCQG) về tình hình kinh tế quý I, tổng nguồn vốn cung ứng cho nền kinh tế đến 31/3/2017 tăng 6,2% so với cuối năm 2016. Khu vực ngân hàng tiếp tục là kênh cung ứng vốn chủ yếu, chiếm 59,8% tổng cung ứng vốn cho nền kinh tế từ thị trường tài chính. Vốn cung ứng từ thị trường chứng khoán cho nền kinh tế tăng 10,6% so với cuối năm 2016.
Trong quý I/2017, thanh khoản của hệ thống có dấu hiệu căng thẳng nhẹ tại một vài thời điểm, chủ yếu do thiếu thanh khoản cục bộ tại một số ngân hàng thương mại nhỏ. Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có biện pháp điều tiết thanh khoản của hệ thống qua OMO. Cụ thể, NHNN bơm ròng mạnh trong tháng 1, hút về lượng tiền lớn trong tháng 2 và tiếp tục hỗ trợ hệ thống trong tháng 3. Tính lũy kế từ đầu năm đến 28/3, NHNN đã bơm ròng khoảng 12 nghìn tỷ đồng.
Cũng trong quý I, tín dụng đạt mức tăng trưởng cao nhất trong nhiều năm trở lại đây, ở mức 4,03% so với cuối năm 016. Theo TS Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách, mức tăng này cho thấy sự hấp thụ vốn của các doanh nghiệp có dấu hiệu tăng.
Tuy nhiên, vấn đề đáng lưu ý là tăng trưởng huy động mới chỉ đạt ở mức thấp, tạo ra chênh lệch đáng kể giữa huy động và tín dụng. Tính tới hết ngày 20/3/2017, tăng trưởng tín dụng chỉ đạt 2,43% (cùng kỳ năm 2016 là 2,26%, quý I/2016 là 4,2%). TS Nguyễn Đức Thành cho rằng, điều này có thể là nguyên nhân gây ra sự xáo trộn trên thị trường liên ngân hàng.
Lãi suất liên ngân hàng hàng trong quý I đã tăng trở lại mức trung bình của nửa đầu năm dao động quanh ngưỡng 2 - 5%. Mặt bằng lãi suất huy động trong quý I/2017 có xu hướng tăng nhẹ kể từ tháng 3. Tại các kỳ hạn ngắn, lãi suất huy động được một số ngân hàng tăng thêm từ 0,1% - 0,5%. Đặc biệt, nhiều ngân hàng tăng cường phát hành giấy tờ có giá (tăng 0,7% so với mức âm 7,7% cùng kỳ năm ngoái), đưa lãi suất ở các kỳ hạn dài (5 năm,7 năm) lên mức cao 9,2%. Ngược lại, cũng có một số ngân hàng giảm nhẹ lãi suất huy động.
Lãi suất ổn định khi tăng trưởng huy động và tín dụng cân bằng hơn
UBGSTCQG nhận định, hiện tượng trên chủ yếu mang tính cục bộ và tính mùa vụ. Thanh khoản của toàn hệ thống mặc dù kém dồi dào hơn do tăng trưởng tín dụng nhanh hơn huy động, song vẫn ở mức an toàn. Trong khi đó, thanh khoản hệ thống luôn có sự phân hóa giữa các nhóm ngân hàng TMCP nhỏ và nhóm ngân hàng TMCP lớn nên diễn ra hiện tượng một số ngân hàng cạnh tranh thu hút vốn bằng nâng lãi suất huy động. Chênh lệch lãi suất huy động giữa hai nhóm ngân hàng này hiện khoảng 0,5%. Động thái tăng lãi suất trên chủ yếu do các ngân hàng nhỏ chủ động cơ cấu lại nguồn vốn chuẩn bị nguồn đầu năm và cơ cấu lại nguồn vốn trung và dài hạn phù hợp với quy định của Thông tư 06/2016/TT-NHNN.
Tuy nhiên, đánh giá về vấn đề này, báo cáo về triển vọng kinh tế năm 2017 của Ngân hàng Phát triển châu Á cho rằng khi ngân hàng trung ương đặt chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng trong năm 2017 là 18%, thì việc tăng trưởng cho vay trong nước nhanh hơn tốc độ tăng trưởng tiền gửi sẽ đặt ra thách thức đối với thanh khoản trong hệ thống ngân hàng. Tỉ lệ an toàn vốn được báo cáo ước đạt 12,8% tại thời điểm cuối năm 2016, cao hơn khá đáng kể so với mức tối thiểu 9% do ngân hàng trung ương quy định, song lại không được tính theo chuẩn mực quốc tế Basel II.
Tuần qua, phân tích của SSI Retail Reseach cho thấy, lãi suất liên ngân hàng tiếp tục đứng ở mức cao. Lãi suất kỳ hạn qua đêm chốt tuần ở 4,55%, chỉ giảm nhẹ so với cuối tuần trước. Như vậy, lãi suất kỳ hạn qua đêm đã dao động từ 4,3% đến 4,8% trong khoảng thời gian một tháng, quãng thời gian dài nhất kể từ đợt căng thanh khoản xảy ra trước Tết Nguyên đán năm 2016.
“Lãi suất có thể ổn định thậm chí giảm trở lại nếu tăng trưởng tín dụng và huy động được tái cân bằng. Điều này hoàn toàn nằm trong tầm quản lý của NHNN”, báo cáo của SSI Retail Reseach nhận định.
Theo các chuyên gia ADB, mặc dù tăng trưởng kinh tế quý 1 đạt thấp hơn cùng kỳ, song kinh tế của năm 2017 được dự báo tích cực với mức tăng trưởng có thể đạt 6,5%, cao hơn mức 6,2% của năm 2016. Tuy nhiên, khả năng dễ bị tổn thương trong khu vực tài chính là một rủi ro đối với những triển vọng nói trên của nền kinh tế. Tiến độ tái cấu trúc ngân hàng và xử lý nợ xấu chậm hơn mong đợi, làm cho các ngân hàng đứng trước các nghĩa vụ nợ tiềm ẩn lớn. |
H.Y