Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc - Trưởng Ban Chỉ đạo Đề án Chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam,ôngngừngđổimớivìdâbdkq anh b chủ trì họp phiên đầu tiên của Ban Chỉ đạo, ngày 3/7/2021.

Trước khi diễn ra phiên họp này, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã có cuộc làm việc kéo dài hơn 5 tiếng đồng hồ trong chiều ngày 1/7/2021, để nghe ý kiến của các chuyên gia hàng đầu trong giới nghiên cứu pháp luật đến từ các bộ, ngành, cơ sở nghiên cứu và cả những người đã nghỉ hưu. Theo Chủ tịch nước, phải hết sức lắng nghe với tinh thần cầu thị cao nhất thì mới đảm bảo cho chiến lược thực sự có đột phá chứ không phải là “bổn cũ chép lại”.

Đặc biệt củng cố niềm tin

“Sau hơn 35 năm đổi mới, đặc biệt là 10 năm thực hiện Cương lĩnh bổ sung, phát triển năm 2011, việc xây dựng xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền ở nước ta đã có bước phát triển mới với 4 điểm nổi bật, đó là: Hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước được nâng lên, nội dung, phương thức quản lý nhà nước từng bước được điều chỉnh phù hợp hơn. Hệ thống pháp luật được hoàn thiện một bước hết sức căn bản, vai trò của pháp luật và thực thi pháp luật ngày càng được chú trọng tổ chức và hoạt động của các cơ quan nhà nước và đời sống xã hội. Phân công, phân cấp, phối hợp kiểm soát quyền lực giữa cơ quan nhà nước chuyển biến tích cực hơn và bộ máy nhà nước được sắp xếp lại theo hướng tinh gọn, gắn với tinh giản biên chế, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Cải cách tư pháp, cải cách hành chính, cải cách giáo dục, cải cách tiền lương được coi là đột phá trong xây dựng và hoàn thiện bộ máy nhà nước” - Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đánh giá.

Tiến trình xây dựng nhà nước pháp quyền của nước ta trong kỳ đổi mới đến nay đã làm cho đất nước phát triển tốt hơn, ổn định. Đời sống nhân dân được cải thiện. Cơ sở vật chất của chủ nghĩa xã hội được xây dựng trên mọi mặt. Đặc biệt là niềm tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước và chế độ được củng cố.

Tuy nhiên, Chủ tịch nước cũng chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế như: Việc đổi mới chưa đồng bộ giữa kinh tế và tổ chức, bộ máy. Cơ chế kiểm soát quyền lực, cơ chế giám sát, vai trò giám sát của nhân dân, cơ quan dân cử chưa đạt mong muốn đề ra. Việc chấp hành pháp luật chưa nghiêm. Chế tài xử lý chưa đủ mạnh. Việc xử lý vi phạm chưa kịp thời, chưa đủ răn đe. Cải cách tư pháp, cải cách hành chính chưa đáp ứng được đầy đủ yêu cầu phát triển đất nước.

Mở rộng cửa nhìn ra thế giới

Theo Chủ tịch nước, từ những thành công và tồn tại trong xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam trong những năm qua, Đại hội Đảng XIII tiếp tục xác định và nhấn mạnh xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, do Đảng lãnh đạo là nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới hệ thống chính trị, trong đó cần nghiên cứu ban hành nghị quyết về chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Việc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam đã được thực hiện từ lâu, thể hiện ngay từ Hiến pháp 1946. Do đó, cần có sự đánh giá, tổng kết quá trình này qua từng giai đoạn, qua đó xác định những nhiệm vụ cần thực hiện trong thời gian tới với tầm nhìn 2030 và 2045. Nhiều ý kiến cho rằng, Chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong 10 và 25 năm tới phải có được những đột phá, giống như Văn kiện Đại hội Đảng XIII và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội trong 10 năm tới đã có đột phá rõ ràng. Theo đó, chiến lược phải nâng tầm vai trò của pháp luật trong nhà nước pháp quyền, nhà nước pháp quyền không vì nhà nước mà vì con người, trong đó có quyền con người, pháp luật vì con người. Đó là tư tưởng cội nguồn về nhà nước pháp quyền của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Trong bối cảnh nước ta hội nhập quốc tế sâu rộng thì cần mở rộng cửa nhìn ra thế giới, có đánh giá tác động của hội nhập với việc xây dựng nhà nước pháp quyền của nước ta. Việc hoàn thiện hệ thống pháp luật phải hài hòa với luật pháp quốc tế, đáp ứng được việc thực thi các cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia, trên cơ sở đảm bảo lợi ích quốc gia và dân tộc. Bên cạnh đó, cần đánh giá tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, bởi đã xuất hiện nhiều mô hình mới trong nhiều lĩnh vực xuất hiện thì pháp luật cũng phải theo kịp và điều chỉnh. Cùng với đó là làm rõ mối quan hệ và sự phân phấp, phân quyền giữa chính quyền trung ương và địa phương; mô hình chính quyền đô thị đang xuất hiện; vấn đề phát triển kinh tế vùng…

Đoàn Trần