Nhân viên bưu điện làm thủ tục chi trả lương hưu,áchtínhlươnghưumớiĐóngnhiềuhưởngnhiềsố liệu thống kê về f.c. porto gặp famalicão trợ cấp BHXH cho người thụ hưởng tại huyện Bình Lục.

Thay đổi đảm bảo nguyên tắc đóng - hưởng

Theo quy định của Luật BHXH 2014, từ ngày 1/1/2018 trở đi có sự thay đổi về cách tính tỷ lệ phần trăm lương hưu đối với cả nam và nữ. Theo đó, NLĐ nữ nghỉ hưu đủ 15 năm đóng BHXH được hưởng lương hưu ở mức 45% lương đóng BHXH. Sau đó, cứ mỗi năm đóng BHXH được tính bằng 2%; tối đa không quá 75%. Như vậy, để đạt tỷ lệ 75% lương hưu thì NLĐ nữ phải có đủ 30 năm đóng BHXH (nghỉ hưu trước năm 2018 thì NLĐ nữ có đủ 25 năm đóng BHXH được hưởng tỷ lệ 75%). NLĐ nam nghỉ hưu năm 2018, quy định đủ 16 năm đóng BHXH được hưởng lương hưu ở mức 45% lương đóng BHXH. Sau đó, cứ thêm mỗi năm đóng BHXH được tính thêm 2%; tối đa không quá 75% (đủ 31 năm đóng BHXH tỷ lệ hưởng lương hưu bằng 75%).

Lý giải về sự thay đổi cách tính này, ông Sơn cho biết, hiện nay, tỷ lệ đóng góp vào quỹ hưu trí còn thấp so với mức hưởng lương hưu. Tổng mức đóng góp là 22%, trong khi tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa là 75% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cho 25 năm đóng BHXH đối với nữ và 30 năm đối với nam. Như vậy, tỷ lệ hưởng lương hưu bình quân của nam là 2,5% cho một năm đóng BHXH và của nữ là 3% cho một năm đóng. Đây là mức quá cao trong khi các nước trên thế giới phổ biến là ở tỷ lệ 1,7% cho một năm đóng BHXH. Vì vậy, việc thay đổi công thức đóng, mức đóng là một xu thế tất yếu vừa để hoàn thiện chính sách pháp luật, vừa để hướng đến sự công bằng cho người tham gia, hướng tới đảm bảo nguyên lý của việc tổ chức thực hiện chính sách BHXH.

Đồng tình với quan điểm này, TS. Bùi Sỹ Lợi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội cho rằng, với quy định chính sách hiện thời thì toàn bộ số tiền đóng BHXH trong 25 năm và 30 năm chỉ đủ chi trả lương hưu trong vòng 9 - 10 năm trong khi tuổi thọ thực tế cũng như kỳ vọng sống của NLĐ sau về hưu là 20 năm. Vậy còn thiếu 10 năm, quỹ BHXH cân đối ở đâu(?) NSNN không thể tiếp tục cứ mãi bù đắp phần thiếu hụt này.

Theo ông Lợi, với cách tính tỷ lệ % lương hưu mới này thì tiền lương hưu của cả nam và nữ đều giảm sút 1 chút do từ 2018, nam phải đủ 31 năm đóng BHXH thì mới được hưởng 75%, tức nếu nghỉ hưu mà chỉ đóng BHXH được 30 năm thì sẽ bị giảm 2%, còn nữ thì trước 2018, sau 15 năm được hưởng 45%, sau đó cứ mỗi năm tham gia BHXH thì được cộng thêm 3%, nhưng bắt đầu từ 2018, chỉ còn 2%. Tuy nhiên, dù mức tích lũy giảm đi một chút nhưng bù lại 14% đóng của chủ lao động và 8% đóng của NLĐ được đóng trên nền cao hơn, được tính trên số tuyệt đối cao hơn (từ 1/1/2018, đóng BHXH dựa trên mức lương thực tế) nên tổng quỹ lương hưu của NLĐ tích lũy được cao lên, NLĐ sẽ được hưởng lương hưu cao hơn khi về hưu.

Chỉ ảnh hưởng với NLĐ tham gia BHXH muộn

Ông Phạm Lương Sơn cho rằng, việc dư luận xôn xao với sự thay đổi về cách tính % hưởng lương hưu này, NLĐ phải tăng thời gian tham gia đóng BHXH thêm 5 năm nữa để được hưởng lương hưu 75% là không chính xác. Ví dụ, nếu NLĐ đi học đúng tuổi thì khoảng 22 tuổi tốt nghiệp đại học. Cứ cho là mất một vài năm tìm việc làm thì 25 tuổi họ ổn định công việc, đóng BHXH bắt đầu từ đây. Như vậy, với NLĐ nữ tuổi nghỉ hưu 55 tuổi là họ đã có 30 năm đóng BHXH, đủ hưởng lương hưu ở mức 75%. NLĐ nam nghỉ hưu 60 tuổi là có 35 năm đóng BHXH cũng đủ hưởng lương hưu ở mức 75%. Còn đối với lao động phổ thông hoặc chỉ học nghề thì họ tham gia thị trường lao động còn ở độ tuổi trẻ hơn nữa. Đến năm 55 tuổi với nữ, 60 tuổi với nam họ đều có trên 30 hoặc 35 năm đóng BHXH. Việc tăng thời gian tham gia BHXH trên chỉ đúng với những người đi làm muộn, tham gia đóng BHXH ở độ tuổi đã cao, khoảng 30 tuổi thì sẽ phải tiếp tục đóng thêm để đảm bảo công bằng, đảm bảo nguyên tắc đóng hưởng, để NLĐ được hưởng chế độ hưu trí với một tỷ lệ tối đa theo mong muốn của họ.

Theo TS. Bùi Sỹ Lợi, trong số nhưng người về trước 2018, nhóm NLĐ đủ điều kiện nghỉ hưu, đủ thời gian đóng để hưởng tối đa 75% lương hưu sẽ không chịu ảnh hưởng gì của quy định mới. Còn đối với nhóm người chỉ đạt một trong 2 điều kiện trên thì nếu về sớm thì không những thiệt đơn mà thiệt kép vì mỗi 1 năm về hưu sớm, NLĐ sẽ bị giảm trừ 2% mức hưởng thay vì trước đây là 1%, bởi không thể có chuyện nghỉ hưu sớm mà vẫn lĩnh lương hưu ở mức tối đa; còn nếu ở lại thì được hưởng thêm 2%.

“Đã là luật thì sau thời điểm thực hiện mọi người đều bình đẳng, công bằng. Vì vậy không thể có giải pháp nào để đảm bảo công bằng cho những lao động nghỉ hưu sau thời điểm 2018, vừa đảm bảo an toàn cho quỹ BHXH. Anh đóng nhiều thì anh hưởng nhiều, không có chuyện đóng thời gian ít lại đòi hưởng nhiều” - ông Sơn nhấn mạnh.

Hà My