Hòa giải thương mại giúp các DN tránh được những vụ kiện tụng tốn thời gian và chi phí mà vẫn giữ được quan hệ với đối tác. Ảnh: S.T.

Còn ngần ngại

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế,ábỏràocảntiếpcậnhòagiảithươngmạtỷ lệ kèo hạng 2 đức các tranh chấp kinh tế, thương mại phát sinh với số lượng ngày càng nhiều và phát triển mạnh mẽ hơn, đòi hỏi phải có những cơ chế để có thể giải quyết tranh chấp linh hoạt, phù hợp với thông lệ quốc tế và nhu cầu thực tiễn của Việt Nam. Các tranh chấp này nếu không có cơ chế giải quyết sẽ ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các DN khi tham gia quan hệ hợp đồng. Tuy nhiên, nếu để các tranh chấp này phải xét xử thông qua tòa án hay các đơn vị tố tụng thì không những gây thiệt hại về kinh tế, mất quan hệ đối tác cho các bên mà còn mất rất nhiều thời gian để tiến hành các thủ tục cần thiết cũng như đi tới kết quả cuối cùng. Vì thế, các chuyên gia đều đưa ra khuyến khích việc giải quyết một số tranh chấp thông qua thương lượng, hòa giải, trọng tài; tòa án hỗ trợ bằng quyết định công nhận việc giải quyết đó.

Trong một cuộc hội thảo gần đây về hòa giải thương mại do Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) phối hợp với Tổ chức IFC - Thành viên Nhóm Ngân hàng thế giới tổ chức, ông Vũ Ánh Dương, Phó Chủ tịch VIAC cho biết, năm 2017 đã có 19 vụ tranh chấp được giải quyết bằng hòa giải và được các bên đánh giá cao, các bên tranh chấp cũng tự nguyện thi hành kết quả hòa giải. Điều này cho thấy, hòa giải thương mại là một trong những phương thức giải quyết tranh chấp rất phổ biến hiện nay vì thủ tục đơn giản, linh hoạt, tiết kiệm thời gian, chi phí cho các bên; nhờ đó, DN có cơ hội lựa chọn một quy trình phù hợp, tránh các thủ tục pháp lý phức tạp mà có thể dễ đạt được thỏa thuận.

Chính vì thế, vào đầu năm 2017, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 22/2017/NĐ-CP về hòa giải thương mại. Nghị định này đã giúp các hoạt động hoà giải ngoài tố tụng được linh hoạt hơn và ngắn gọn hơn, tạo cơ sở pháp lý giữa hoạt động hoà giải thương mại và các hoạt động ngành nghề khác. Theo Nghị định này, các bên được bình đẳng về quyền và nghĩa vụ, tự do thể hiện ý chí của mình nhằm đưa ra một giải pháp chung theo một trình tự, thủ tục tối ưu nhất do các bên thỏa thuận hoặc do hòa giải viên quyết định nếu các bên không thỏa thuận.

Đánh giá về cơ chế pháp luật hòa giải thương mại tại Việt Nam, bà Nina Mocheva, Chuyên gia Tài chính cấp cao, Nhóm Ngân hàng Thế giới cho rằng, Việt Nam đã có cơ chế khá tiến bộ và bước đi quan trọng trong việc thông qua khuôn khổ pháp lý mới về giải quyết tranh chấp thương mại bằng cả hoà giải và trọng tài. Tuy nhiên, kinh nghiệm quốc tế cho thấy, khi bắt đầu áp dụng hoà giải thương mại, cộng đồng những người làm luật có thể miễn cưỡng do muốn sử dụng quy trình tố tụng nhiều hơn, nên cần thời gian để vượt qua sự ngần ngại và do dự này. Vì thế, cần sự giúp sức của cả cơ quan chức năng và DN để dịch vụ này được phát triển và phát huy đúng thế mạnh trong hoạt động thương mại.

Kỳ vọng tổ chức hòa giải nước ngoài

Theo một khảo sát về vấn đề hòa giải thương mại và giải quyết tranh chấp tại Việt Nam do VIAC và nhóm Ngân hàng Thế giới thực hiện, có tới 78% DN được khảo sát cho biết họ sẵn sàng thử phương thức hòa giải. Trong số những DN đã có kinh nghiệm về hòa giải tham gia khảo sát, 77% DN hài lòng với kết quả hòa giải, 79% DN sẽ tiếp tục sử dụng phương thức hòa giải, 78% DN sẽ giới thiệu với DN khác và chỉ có 2% DN tuyên bố sẽ không sử dụng dịch vụ hòa giải nữa. Kết quả này cho thấy, nhu cầu của DN Việt Nam đối với phương pháp giải quyết tranh chấp thông qua hòa giải là rất cao. Do đó, với số lượng DN ngày môt đông như hiện nay, việc phát triển, tạo cơ chế chuẩn mực cho hòa giải thương mại là một việc làm cần thiết.

Tuy vậy, mặc dù giữ được tầm quan trọng và đã có những kết quả bước đầu giúp DN trong các tranh chấp thương mại, nhưng theo ông Nguyễn Đình Tiến, Phó Chánh toà, Toà Kinh tế, Toà án nhân dân TP. Hà Nội, hoạt động hòa giải còn thực hiện khá đơn giản, chủ yếu dựa trên kinh nghiệm của các thẩm phán. Ví dụ như thẩm phán phải về tận địa phương để tiến hành hòa giải tranh chấp cho các doanh nghiệp tại đó. Hơn nữa, thủ tục tiến hành hòa giải được nhận định là còn gây phát sinh nhiều chi phí và thời gian cho DN; thủ tục hòa giải trong tố tụng toà án tuy được đánh giá là khá hiệu quả, nhưng lại quá chặt chẽ và tương đối rườm rà, mà nguyên nhân khách quan là do quá tải hệ thống tòa án nên thời gian xử lý lâu.

Do đó, để khắc phục những nhược điểm trên, các chuyên gia và DN đều mong muốn các hoạt động hòa giải thương mại theo quy định tại Nghị định 22 sẽ được thực hiện thông suốt hơn. Bên cạnh đó, các DN mong muốn cần sự vào cuộc sâu hơn của các trung tâm tâm trọng tài, trung tâm hòa giải với những bộ quy tắc hòa giải. Hiện nước ta mới có 2 trung tâm trọng tài tiến hành đăng ký bổ sung hoạt động hoà giải thương mại nên hy vọng sắp tới sẽ có các tổ chức hoà giải thương mại nước ngoài cùng tham gia hoạt động theo quy định tại Nghị định 22. Các DN đặt kỳ vọng uy tín, vị thế của các trung tâm này cũng như hoạt động hòa giải thương mại được củng cố để DN có thể đặt niềm tin giải quyết các tranh chấp trong hoạt động giao thương.

• ·Đồng won Hàn Quốc rơi xuống mức thấp nhất trong gần 16 năm
• ·Làng cổ Đường Lâm lại họp, bức xúc còn nguyên
• ·Yêu cầu địa phương báo cáo tình hình kinh doanh nước sạch
• ·Tiếp lửa truyền thống Quân đội nhân dân Việt Nam
• ·Hiện trạng rừng ở dự án hồ chứa nước Ka Pét
• ·Apple sẽ trình làng 2 mẫu iPad mới vào tháng Một
• ·Quảng Trị: Các thông số quan trắc nước sông Sa Lung đều nằm trong giới hạn
• ·Hà Nội lập 3 đoàn kiểm tra điều kiện tuyển sinh vào lớp 10
• ·11 sản phẩm đáng mong đợi nhất của Apple ra mắt trong năm nay
• ·Nguy cơ xảy ra mưa dông tại Hà Nội
• ·Lê Hoàng rất đẹp trai và rất khả nghi
• ·TP Hồ Chí Minh dự chi 35,5 tỷ đồng/năm giải quyết tình trạng mức sinh thấp
• ·Giá vé máy bay nội địa hạng phổ thông tối đa không quá 4 triệu đồng mỗi chiều
• ·Netbook Samsung dùng năng lượng mặt trời ở Việt Nam
• ·Dự kiến tháng 3/2019 khởi công cao tốc Vân Đồn
• ·Cục Thuế TP.HCM triển khai Tuần lễ hỗ trợ quyết toán thuế năm 2013