Siết trái phiếu doanh nghiệp

Luật Doanh nghiệp sửa đổi được Quốc hội thông qua ngày 17/6 vừa qua đã chính thức "cấm cửa" các nhà đầu tưkhông chuyên mua bán trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ từ ngày 1/1/2021.

Là cơ quan đề xuất về quy định mới này,ệpđịaốclạibíkênhgọivốc2 kết quả Bộ Tài chínhcho biết, quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp có sự tăng trưởng nhanh thời gian qua. Theo đó, nếu như cuối năm 2017, quy mô thị trường đạt 6,29% GDP, thì đã tăng lên 9,01% GDP khi hết năm 2018 và đạt 10,38% GDP vào cuối năm 2019 (tương đương khoảng 640.000 tỷ đồng). Riêng trong năm 2019, các doanh nghiệp phát hành trên 315.000 tỷ đồng trái phiếu.

Tỷ lệ thuận với chiều tăng của quy mô thị trường, là nhà đầu tư cá nhân mua trái phiếu doanh nghiệp tăng mạnh. Nếu như cả năm 2019, trên thị trường sơ cấp trái phiếu doanh nghiệp, tổng dư nợ trái phiếu mà nhà đầu tư cá nhân mua chỉ chiếm 8,8% giá trị toàn thị trường, thì 4 tháng đầu năm 2020, con số này đã tăng lên 26,8%.

Qua quá trình giám sát, Bộ Tài chính nhận thấy có hiện tượng “lách” quy định về phát hành ra công chúng thông qua phát hành riêng lẻ, sau đó phân phối rộng rãi trên thị trường thứ cấp. Sự gia tăng lượng nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường khi chưa tiếp cận đầy đủ thông tin về mục đích phát hành, tình hình tài chính, khả năng trả nợ của doanh nghiệp, đồng thời hạn chế về khả năng phân tích, đánh giá doanh nghiệp... sẽ là rủi ro cho chính các nhà đầu tư này. Trường hợp doanh nghiệp phát hành không thực hiện được các cam kết với nhà đầu tư, phạm vi bị ảnh hưởng sẽ lớn, gây bất ổn cho thị trường tài chính và xã hội.

Theo quy định tại Luật Chứng khoán năm 2019 có hiệu lực từ ngày 1/1/2021, nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là nhà đầu tư có năng lực tài chính hoặc có chuyên môn về chứng khoán, bao gồm cả nhà đầu tư tổ chức và cá nhân. Về tổ chức gồm ngân hàngthương mại, công ty tài chính, tổ chức kinh doanh bảo hiểm, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, công ty đầu tư chứng khoán, quỹ đầu tư chứng khoán, tổ chức tài chính quốc tế, quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, tổ chức tài chính nhà nước được mua chứng khoán theo quy định của pháp luật có liên quan...

Trong khi đó, nhà đầu tư cá nhân được coi là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp khi thỏa mãn các điều kiện: Người có chứng chỉ hành nghề chứng khoán, cá nhân nắm giữ danh mục chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch có giá trị tối thiểu là 2 tỷ đồng theo xác nhận của công ty chứng khoán, cá nhân có thu nhập chịu thuế năm gần nhất tối thiểu là 1 tỷ đồng...

Ghi nhận của phóng viên Báo Đầu tư Bất động sản cho thấy, từ đầu năm 2020 tới nay, Bộ Tài chính có ít nhất 3 lần khuyến cáo nhà đầu tư, doanh nghiệp và tổ chức phân phối về hoạt động phát hành và chào bán trái phiếu doanh nghiệp.

Bộ này khuyến nghị doanh nghiệp phát hành trái phiếu không chào mời trái phiếu bằng mọi giá, mà phải có trách nhiệm cung cấp thông tin đầy đủ như tình hình tài chính của doanh nghiệp, mục đích phát hành, tài sản đảm bảo... Đồng thời, tổ chức phân phối cũng phải có biện pháp mua lại trái phiếu đúng hạn như cam kết với nhà đầu tư.