Hải quan cảng Sài Gòn khu vực 4 kiểm tra hàng NK. Ảnh: T.Hòa

Theo Cục Hải quan TP.HCM, thời gian gần đây khi triển khai thực hiện các văn bản pháp quy quản lý hoạt động XNK đã phát sinh nhiều vướng mắc, ảnh hưởng đến công tác quản lí của cơ quan Hải quan, cũng như hoạt động thông quan hàng hóa của DN.

Mới đây nhất, việc dán nhãn năng lượng đã được Thủ tướng Chính phủ công bố mặt hàng và lộ trình thực hiện. Tuy nhiên, Tổng cục năng lượng- Bộ Công Thương cho biết, không phải tất cả các mặt hàng trong Danh mục ban hành theo quyết định của Thủ tướng phải thực hiện dán dãn năng lượng. Theo Cục Hải quan TP.HCM, quy định này, gây khó khăn cho cả DN và cơ quan Hải quan trong việc xác định chính xác mặt hàng phải dán nhãn năng lượng, làm kéo dài thời gian thông quan hàng hóa.

Bộ Công Thương ban hành Thông tư 08/2012/TT-BCT ngày 9-4-2012 công bố Danh mục hàng hóa nhóm 2 – phải kiểm tra chất lượng Nhà nước khi NK. Trong đó, có mặt hàng bếp gas chưa có quy chuẩn kĩ thuật tương ứng làm cơ sở cho việc kiểm tra chất lượng nên cơ quan kiểm tra chất lượng từ chối tiếp nhận hồ sơ đăng kí kiểm tra nhà nước về chất lượng, khiến hàng hóa NK của DN bị ách tắc tại cửa khẩu.

Về thời điểm công bố hợp quy giữa luật và nghị định lại có nội dung trái ngược nhau. Theo quy định của Luật An toàn thực phẩm quy định thực phẩm, phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm, dụng cụ, vật liệu bao gói, chứa đựng thực phẩm NK phải được đăng kí bản công bố hợp quy tại cơ quan Nhà nước có thẩm quyền trước khi NK. Còn tại Điều 3 Nghị định 38/2012/NĐ-CP ngày 25-4-2012 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm lại quy định: phải được công bố hợp quy và đăng ký bản công bố hợp quy với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền trước khi đưa ra lưu thông trên thị trường.

Trong khi đó, khoản 2 điều 6 Thông tư 27/2012/TT-BYT ngày 30-11-2012 của Bộ Y tế hướng dẫn việc quản lý phụ gia thực phẩm quy định phụ gia thực phẩm phải được công bố hợp quy trước khi sản xuất, kinh doanh, NK… Rõ ràng, 3 văn bản quy phạm pháp luật này ở 3 cấp độ, nhưng lại không thống nhất về thời điểm đăng ký bản công bố hợp quy, đã gây khó khăn cho cả DN, Hải quan và cơ quan kiểm tra an toàn thực phẩm trong quá trình thực hiện.

Theo Cục Hải quan TP.HCM, trước khi ban hành các văn bản nêu trên, các đơn vị không tổ chức nghiên cứu kĩ phạm vi, mức độ điều chỉnh cũng như tác động thực tế đến đối tượng điều chỉnh, các quan hệ pháp luật khác nên phải điều chỉnh, thay đổi liên tục gây khó khăn cho quan Hải quan, cũng như các cá nhân, tổ chức tham gia vào hoạt động XNK.

Ngoài ra, việc ban hành không kịp thời các văn bản hướng dẫn thực hiện cũng ảnh hưởng không nhỏ đến việc thực thi. Chẳng hạn, Luật Xử lí vi phạm hành chính có hiệu lực từ 1-7-2013, nhưng đến nay vẫn chưa có Nghị định hướng dẫn.

Chính vì thế, hiện nay Pháp lệnh xử phạt vi phạm hành chính được gia hạn hiệu lực đến 31-12-2013; Nghị định số 67/2013/NĐ-CP ngày 27-6-2013 của Chính phủ về việc quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá về kinh doanh thuốc lá có hiệu lực từ 15-8-2013, đến nay vẫn chưa có thông tư hướng dẫn.

Lê Thu