【cách đọc kèo châu á】Cơ chế thúc đẩy thoái vốn, cổ phần hóa phát triển thị trường chứng khoán

7 tháng đầu năm đã thoái 2.975 tỷ đồng vốn đầu tư ngoài ngành. Ảnh Internet.

Thoái vốn dưới mệnh giá và giá trị sổ sách

Quyết định quy định cụ thể về thoái vốn dưới mệnh giá và dưới giá trị sổ sách kế toán trong các công ty cổ phần. Đối với việc thoái vốn tại công ty cổ phần đã niêm yết tại sở giao dịch chứng khoán hoặc đăng ký giao dịch trên sàn giao dịch Upcom, thì đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước quyết định thực hiện bán theo phương thức giao dịch khớp lệnh hoặc thỏa thuận theo quy định của pháp luật về chứng khoán.

Trường hợp không bán hết số cổ phần chào bán trong thời gian 3 tháng kể từ ngày đầu tiên thực hiện giao dịch khớp lệnh hoặc thỏa thuận thì đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước xem xét, quyết định điều chỉnh giảm giá bán tối đa 10% so với bình quân giá giao dịch thành công của 15 ngày trước ngày xác định giá điều chỉnh để bán thỏa thuận. Trường hợp giá bán thỏa thuận nằm ngoài biên độ giá giao dịch, doanh nghiệp có trách nhiệm thông báo cho Ủy ban Chứng khoán nhà nước biết trước khi thực hiện giao dịch.

Đối với việc thoái vốn tại công ty cổ phần chưa niêm yết tại sở giao dịch chứng khoán hoặc chưa đăng ký giao dịch trên sàn giao dịch Upcom, đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước thực hiện bán cổ phần theo hình thức đấu giá công khai với mức giá khởi điểm để tổ chức bán đấu giá không thấp hơn giá trị sổ sách kế toán của khoản đầu tư trừ đi dự phòng tổn thất đầu tư tài chính đã được trích lập bổ sung đầy đủ.

Trường hợp đấu giá lần đầu không thành công hoặc không bán hết số cổ phần chào bán, nếu có nhà đầu tư muốn mua thỏa thuận (không bao gồm các nhà đầu tư đã tham gia đấu giá nhưng không thanh toán tiền mua cổ phần) thì đại diện chủ sở hữu xem xét, quyết định bán thỏa thuận với giá không thấp hơn giá khởi điểm khi cuộc đấu giá lần đầu không thành công hoặc không thấp hơn giá đấu thành công thấp nhất với trường hợp không bán hết số cổ phần chào bán lần đầu...

Về thoái vốn dưới giá trị sổ sách kế toán tại các công ty TNHH hai thành viên trở lên, Quyết định nêu rõ: Nếu đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước yêu cầu công ty trách nhiệm hữu hạn 2 thành viên trở lên mua lại phần vốn góp của mình thì việc xác định giá chuyển nhượng thực hiện theo quy định tại Điều 43 Luật Doanh nghiệp năm 2005. Nếu đại diện chủ sở hữu vốn Nhà nước chuyển nhượng phần vốn góp của mình cho thành viên khác hoặc chuyển nhượng cho tổ chức, cá nhân không phải là thành viên trong công ty thì phải thực hiện theo Điều 44 Luật Doanh nghiệp năm 2005.

Thoái vốn tại các công ty tài chính, ngân hàng thương mại

Để thực hiện mục tiêu tái cơ cấu hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD) theo Đề án cơ cấu lại các TCTD giai đoạn 2011-2015 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Quyết định đã quy định các DNNN sở hữu hoặc cùng DNNN khác sở hữu từ 5% vốn điều lệ (là cổ đông lớn của TCTD) trở lên tại các ngân hàng thương mại sẽ được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam xem xét tiếp nhận quyền đại diện chủ sở hữu hoặc chỉ định một hoặc một số ngân hàng thương mại nhà nước (bao gồm ngân hàng thương mại nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ hoặc trên 50% vốn điều lệ) mua lại theo phương án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đối với từng trường hợp cụ thể.

Đối với các trường hợp thoái vốn của DNNN tại các tổ chức tín dụng, công ty tài chính từ 5% vốn điều lệ trở xuống, DNNN thực hiện thoái vốn đầu tư tại các công ty tài chính, ngân hàng thương mại theo quy định của pháp luật và quy định tại Quyết định (bán đấu giá).

Tuy nhiên, để tránh việc sở hữu chéo và an toàn cho hệ thống TCTD, bên nhận chuyển nhượng phải được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chấp thuận bằng văn bản đối với vấn đề sở hữu vốn, năng lực tài chính theo quy định của pháp luật trước khi chuyển nhượng. Trường hợp bán đấu giá không thành công hoặc bán không hết số cổ phần, phần vốn nhà nước chào bán qua đấu giá thì DNNN đề nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tiếp nhận đại diện chủ sở hữu hoặc chỉ định ngân hàng thương mại nhà nước mua lại trước khi đề nghị SCIC xem xét, mua lại.

Giá cổ phần làm cơ sở để Ngân hàng Nhà nước tiếp nhận hoặc chỉ định ngân hàng thương mại nhà nước mua lại được xác định dựa trên kết quả thẩm định của tổ chức có chức năng thẩm định giá, mức trích lập dự phòng (nếu ngân hàng thương mại và công ty tài chính chưa niêm yết) hoặc giá giao dịch bình quân của cổ phiếu trong 10 phiên giao dịch khớp lệnh liền trước thời điểm tiếp nhận hoặc chỉ định (nếu ngân hàng thương mại và công ty tài chính đã niêm yết) và giá trị của khoản đầu tư mà DNNN đang hạch toán trên sổ sách kế toán.

SCIC tham gia quá trình thoái vốn ra sao?

Sau khi DNNN thực hiện thoái vốn trong lĩnh vực bảo hiểm và ngân hàng theo nhưng không thành công, SCIC xem xét, thỏa thuận mua số cổ phần, phần vốn nhà nước còn lại theo mức giá không cao hơn mức giá khởi điểm khi bán thỏa thuận không thành công hoặc không cao hơn giá bán thỏa thuận thành công trong trường hợp không bán hết số cổ phần, phần vốn Nhà nước (sau khi đấu giá cổ phần lần 2 đối với các khoản đầu tư không thuộc lĩnh vực ngân hàng và sau khi thỏa thuận bán cổ phần cho các ngân hàng thương mại).

Giá SCIC mua lại số cổ phần, phần vốn Nhà nước phải đảm bảo không cao hơn giá trị sổ sách kế toán trừ đi dự phòng tổn thất đầu tư tài chính đã được DNNN trích lập đầy đủ theo quy định. Sau khi mua lại các khoản này, SCIC tiếp tục rà soát, thực hiện chuyển nhượng vốn theo các quy định về chức năng nhiệm vụ và cơ chế hoạt động của SCIC.

Quyết định giao SCIC xem xét, quyết định tham gia mua cổ phần đấu giá lần đầu tại các doanh nghiệp thực hiện cổ phần hóa (không bao gồm các doanh nghiệp cổ phần hóa thuộc diện bàn giao về SCIC) theo phương thức thỏa thuận với giá mua bằng giá thỏa thuận thành công thấp nhất cho nhà đầu tư chiến lược (trong trường hợp SCIC mua trước khi bán đấu giá công khai) hoặc không thấp hơn giá khởi điểm đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt (trong trường hợp không có nhà đầu tư chiến lược tham gia mua cổ phần)...

Quyết định quy định rõ trong thời gian 5 ngày kể từ ngày hoàn tất việc bán cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược, hoặc từ ngày hết hạn đăng ký mua cổ phần (đối với trường hợp không có nhà đầu tư chiến lược đăng ký mua cổ phần); hoặc 5 ngày kể từ ngày hết hạn đăng ký đấu giá (đối với trường hợp bán đấu giá không thành công)... Ban chỉ đạo cổ phần hóa doanh nghiệp thông báo cho SCIC để xem xét, quyết định và hoàn tất việc mua cổ phần trong thời gian tối đa 15 ngày kể từ ngày nhận được thông báo của Ban chỉ đạo cổ phần hóa doanh nghiệp.