Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vào Quảng Bình kiểm tra công tác khắc phục hậu quả mưa lụt và thăm hỏi,ănglựcchomiềlich thi dau liga động viên, tặng quà cho người dân bị ảnh hưởng bởi mưa lũ. Ảnh VGP

Bài học kinh nghiệm sau lũ

Đợt lũ lần này ở miền Trung là lũ lịch sử, đã gây thiệt hại lớn. Đến nay, mưa lũ đã làm 119 người chết, 21 người mất tích. Nhiều xã hiện nay còn bị ngập, nhiều người dân mất nhà cửa, đi lại gặp khó khăn. Nhiều trường học chưa thể mở cửa, môi trường bị đe dọa. Tuy nhiên chúng ta đã có sự chủ động, chỉ đạo kiên quyết, kịp thời nên giảm thiểu được thiệt hại do lũ lụt gây ra (con số thiệt hại về người do cơn lũ năm 1999 làm 818 người chết, mất tích).

Làm việc với các tỉnh miền Trung về công tác khắc phục hậu quả bão lũ, Thủ tướng đánh giá cao Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các tỉnh đã chống thiên tai với nhiều biện pháp sáng tạo; biểu dương tinh thần “tương thân, tương ái” của các đơn vị, cá nhân, nhà hảo tâm đã dành nguồn lực hỗ trợ nhân dân vùng bão lũ.

Thủ tướng đề nghị các đại biểu “phải rút ra được bài học nào trong phòng chống lũ lụt ở khu vực này”. Những việc nào cần làm ngay để bảo đảm cuộc sống bình thường của người dân, xử lý vấn đề môi trường, phòng chống dịch bệnh. Thủ tướng đề nghị đưa ra các giải pháp để bảo đảm người dân không bị thiếu đói, rét, màn trời chiếu đất, làm sao để học sinh sớm trở lại trường học.

Biểu dương tinh thần trách nhiệm của các cấp, các ngành, địa phương, Thủ tướng bày tỏ, qua lũ lụt, thiên tai, nhiều tổ chức, cá nhân với tấm lòng nhân ái đã hỗ trợ, giúp đỡ nhân dân, đây là truyền thống quý báu của dân tộc ta, rất đáng trân trọng, tự hào.

Về một số kinh nghiệm cần rút ra sau đợt mưa lũ này, Thủ tướng nêu rõ, trước hết cần tăng cường nhận thức và sự hiểu biết của chính quyền, doanh nghiệp, người dân, các tổ chức xã hội; đây là chìa khóa then chốt trong phòng chống thiên tai, dịch bệnh, trong đó nhận thức của cộng đồng và người dân về trách nhiệm và tác động của biến đổi khí hậu là quan trọng nhất, “có ý thức từ khi đặt móng nhà cho đến chọn vị trí là rất quan trọng”.

Thứ hai, là phải cải thiện năng lực dự báo thiên tai và chủ động ứng phó, nhất là công nghệ dự báo trượt đất, hiện là một khâu yếu của chúng ta.

Kinh nghiệm nữa cần rút ra là phát triển thủy điện theo quy hoạch và an toàn, tốt hơn nữa, hạn chế phát triển thủy điện nhỏ; tiếp tục trồng rừng mạnh mẽ hơn với các loại cây có bộ rễ bám sâu, gỗ lớn; ứng dụng công nghệ để thông tin đến người dân kịp thời hơn.

Lo việc trước mắt, tính kế lâu dài

Thủ tướng chỉ đạo: Trong kế hoạch 2021-2025, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và các bộ bố trí nguồn lực để hỗ trợ các tỉnh miền Trung cũng như các vùng thiên tai, hạn hán, biến đổi khí hậu nặng nề bằng cả nguồn ngân sách Nhà nước và ODA.

Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu cơ chế đánh thuế phát thải để khuyến khích cắt giảm thải khí nhà kính, đồng thời qua đó giúp huy động nguồn lực hỗ trợ địa phương bị tác động nặng nề bởi biến đổi khí hậu.

Việc trước mắt, “chúng ta phải nhanh chóng để đảm bảo cuộc sống bình thường của nhân dân các tỉnh miền Trung trong vùng lũ lụt”, Thủ tướng nói. Đi liền với đó, đảm bảo sinh kế cho người dân, “nhất là thời vụ cận kề, cấp sớm các loại giống, không chỉ lo trước mắt mà phải lo cả lâu dài, lo vụ sắp tới đây phải làm gì để người dân có thể sống được”.

Đồng thời cần tiếp tục vận động hệ thống chính trị và người dân, cán bộ, công nhân viên với tinh thần tự cường, tự cứu, huy động các đơn vị có chức năng, đặc biệt là lực lượng công an, quân đội hỗ trợ người dân.

Các bộ, ngành trung ương có trách nhiệm cụ thể hỗ trợ cho vùng lũ, từ cây con giống đến cung cấp điện lực, bổ sung kinh phí, thuốc men, tăng cường lực lượng khám chữa bệnh… “Một tinh thần là không để người dân thiếu đói, dịch bệnh, màn trời chiếu đất”, Thủ tướng nêu rõ.

Về lâu dài, các tỉnh miền Trung sẽ được tiếp tục bổ sung thêm nguồn lực, Thủ tướng nói. Trong kế hoạch 2021-2025, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và các bộ bố trí nguồn lực để hỗ trợ các tỉnh miền Trung cũng như các vùng thiên tai, hạn hán, biến đổi khí hậu nặng nề bằng cả nguồn ngân sách Nhà nước và ODA. Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu cơ chế đánh thuế phát thải để khuyến khích cắt giảm thải khí nhà kính, đồng thời qua đó giúp huy động nguồn lực hỗ trợ địa phương bị tác động nặng nề bởi biến đổi khí hậu.

Thủ tướng cũng giao Bộ Tài chính đề xuất, nghiên cứu sửa Nghị định 63 và Nghị định 136 về một số điểm bất hợp lý để tạo thuận lợi cho các nhà tài trợ, bảo đảm quản lý các nguồn tài trợ công khai, minh bạch, nhân văn.

Bên cạnh việc chống lũ lụt, Thủ tướng không quên nhắc nhở các địa phương phải lắng nghe, tháo gỡ, tạo điều kiện cho sản xuất kinh doanh, “đừng để do lũ lụt mà đình trệ các công việc ở địa phương”, nỗ lực hoàn thành chỉ tiêu đề ra năm 2020.

Thủ tướng đã chia sẻ những lời gan ruột: “Biến đổi khí hậu có thể làm thay đổi các mô thức sản xuất, ảnh hưởng đến kinh tế và sinh kế của hàng triệu người dân ở miền Trung cũng như Việt Nam cũng như tương lai con cháu chúng ta, song xét cho cùng nó không nghiêm trọng bằng sự dao động của ý chí, bản lĩnh và niềm tin của chúng ta trước các thử thách của tự nhiên và tạo hóa”. Thủ tướng nhấn mạnh: Nếu chúng ta vẫn giữ được cội nguồn văn hóa của dân tộc, giữ được đất đai, rừng, biển thì chúng ta sẽ làm giàu được trên mảnh đất thiêng liêng mà cha ông chúng ta đã để lại - Miền Trung Việt Nam.

Kim Thanh