Quản lý giá chuyển nhượng đảm bảo công bằng, minh bạch và đáp ứng các chuẩn mực quốc tế. Ảnh: Tố Uyên

Luật hóa các quy định về chuyển giá

Trong 3 năm qua, Tổng cục Thuế đã xây dựng, rà soát, hoàn thiện các quy định đối với chống chuyển giá. Cụ thể, Tổng cục Thuế đã trình Bộ Tài chính trình Chính phủ ban hành Nghị định số 20/2017/NĐ-CP quy định quản lý thuế đối với doanh nghiệp có phát sinh giao dịch liên kết; trình Bộ Tài chính ký ban hành Thông tư số 41/2017/TT- BTC hướng dẫn một số điều của Nghị định 20/2017/NĐ-CP.

Những quy định đó đã góp phần cải cách hành chính về thuế giảm bớt nghĩa vụ kê khai và lập hồ sơ xác định giá chuyển nhượng đối với các doanh nghiệp (DN) có tỷ lệ kiểm soát giữa các bên và tỷ lệ vốn vay trong vốn chủ sở hữu dưới 25%. Có thể khẳng định, chính những động thái đó đã đánh dấu sự phát triển về chất trong quản lý giá chuyển nhượng tại Việt Nam; thông qua đó đảm bảo sự công bằng, minh bạch và đáp ứng các chuẩn mực quốc tế.

Theo số liệu từ Vụ Thanh tra (Tổng cục Thuế), trong năm 2018 cơ quan thuế đã tiến hành thanh tra, kiểm tra được 593 DN có hoạt động giao dịch liên kết; truy thu, truy hoàn và phạt gần 1.638 tỷ đồng; giảm lỗ 4.808 tỷ đồng; điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế gần 7.292 tỷ đồng.

Đặc biệt, trong 3 tháng đầu năm 2019, toàn ngành Thuế đã tiến hành thanh tra, kiểm tra được 26 DN có hoạt động giao dịch liên kết; qua đó truy thu, truy hoàn và phạt 115,71 tỷ đồng; giảm lỗ 113,13 tỷ đồng; giảm khấu trừ 2,84 tỷ đồng và điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 779,55 tỷ đồng. Trong đó, cơ quan thuế các cấp đã thanh tra, kiểm tra xác định lại giá thị trường đối với giao dịch liên kết, đã truy thu 42,79 tỷ đồng, giảm lỗ 82,19 tỷ đồng, điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 750,49 tỷ đồng.

Để tăng cường hiệu quả của công tác chống chuyển giá đối với các DN có giao dịch liên kết nhằm hạn chế xói mòn nguồn thu, tại dự thảo luật Quản lý thuế đã bổ sung một số quy định liên quan đến giá chuyển nhượng.

Trong đó, có một số nội dung quan trọng như: nguyên tắc quản lý thuế đối với người nộp thuế (NNT) có phát sinh giao dịch liên kết; quy định áp dụng cơ chế đơn giản hoá trong kê khai, xác định giá giao dịch liên kết đối với NNT có quy mô nhỏ, rủi ro thấp; quy định về nghĩa vụ cung cấp hồ sơ, thông tin dữ liệu đối với NNT có phát sinh giao dịch liên kết.

Đồng thời, chính sách cũng quy định về trao đổi thông tin giữa cơ quan thuế Việt Nam và cơ quan thuế nước ngoài phục vụ công tác quản lý giá chuyển nhượng đối với NNT có phát sinh giao dịch liên kết; quy định về ấn định thuế đối với NNT có phát sinh giao dịch liên kết nhưng không tuân thủ quy định về kê khai, xác định giá giao dịch liên kết. Ngoài ra, dự thảo cũng bổ sung quy định về cơ sở ấn định thuế đối với trường hợp ấn định thuế trong giao dịch liên kết; nội dung quản lý chi phí đối với giao dịch liên kết…

Chuẩn hoá công tác thanh tra giá chuyển nhượng

Trong thời gian qua, ngành Thuế đã nâng cao năng lực hoạt động thanh tra, đảm bảo tính khách quan, công khai, minh bạch; tích cực nghiên cứu giải pháp xây dựng cơ sở dữ liệu (hệ thống tỷ suất lợi nhuận) phục vụ công tác quản lý giá chuyển nhượng.

Đồng thời, xây dựng một số tiêu chí lựa chọn DN có rủi ro về giá chuyển nhượng để áp dụng trong xây dựng kế hoạch thanh tra giá chuyển nhượng của Tổng cục Thuế và đưa vào các văn bản chỉ đạo các cục thuế xây dựng kế hoạch thanh tra hàng năm. Trong đó có một số tiêu chí cơ bản như: DN lỗ liên tục nhưng vẫn mở rộng sản xuất; có phát sinh giao dịch liên kết lớn; phát sinh giao dịch liên kết chủ yếu với các bên liên kết tại các nước thuế suất thấp hoặc không thu thuế…

Bên cạnh đó, Tổng cục Thuế thực hiện hỗ trợ các cục thuế về cơ sở dữ liệu trong công tác thanh tra giá chuyển nhượng, thực hiện báo cáo tình hình và hiệu quả khi sử dụng cơ sở dữ liệu một số ngành tại các cục thuế để đảm bảo độ chính xác, đầy đủ về thông tin ngành nghề kinh doanh của DN.

Thêm vào đó, ngành Thuế tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác thanh tra nói chung và công tác thanh tra giá chuyển nhượng nói riêng về chính sách thuế, kỹ năng thanh tra đối với DN có giao dịch liên kết nhằm nâng cao năng lực thanh tra giá chuyển nhượng cho cán bộ làm công tác quản lý, thanh tra các DN có giao dịch liên kết.

Song song với đó, ngành Thuế thường xuyên tổ chức hội nghị tập huấn tuyên truyền, phổ biến nội dung Nghị định số 20/2017/NĐ-CP và Thông tư 41/2017/TT-BTC cho 63 cục thuế, trên các phương tiện truyền thông.

Tố Uyên