>>Điểm công bố thông tin và minh bạch có quan hệ tích cực với kết quả kinh doanh

>>Quản trị công ty tốt để vững vàng vượt qua đại dịch Covid-19

Xung quanh vấn đề này,ầnnhiềugiảiphápmưadầmthấmlâuđểtăngchấtlượngquảntrịcôkết quả trận villarreal hôm nay phóng viên TBTCO đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Thành Long – Chủ tịch Hội đồng quản trị Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), bên lề Hội nghị Doanh nghiệp thường niên năm 2019 – 2020, do HNX tổ chức.

* PV:Thưa ông, điểm công bố thông tin và minh bạch (CBTT&MB) trung bình của các doanh nghiệp đại chúng quy mô lớn (DNĐCQML) trên HNX năm 2020 thấp hơn so với năm 2019 và 2018. Liệu có phải là do chất lượng CBTT&MB đi xuống hay không? Ông có thể lý giải về kết quả này?

- Ông Nguyễn Thành Long:Theo kết quả đánh giá năm 2020, điểm CBTT&MB trung bình của các DNĐCQML đạt 58,01% điểm. Mặc dù điểm số này thấp hơn so với năm 2019 và 2018 nhưng không phải do chất lượng CBTT&MB đi xuống. Có 2 nguyên nhân lý giải cho sự thay đổi về điểm số năm nay.

Thực chất kết quả đánh giá CBTT&MB cho thấy DN đang có sự cải thiện dần qua từng năm về QTCT. Chúng tôi cũng sẽ không ngừng nâng cấp bộ tiêu chí, theo hướng đưa thêm các tiêu chí thông lệ, để giúp DN tiếp cận với các thông lệ mới và áp dụng vào hoạt động của DN. Ông Nguyễn Thành Long

Thứ nhất, hàng năm chúng tôi đều có những thay đổi trong bộ tiêu chí đánh giá và năm nay chúng tôi có bổ sung 3 tiêu chí đánh giá chất lượng quản trị công ty (QTCT) nhằm tiếp cận thông lệ tốt của quốc tế về CBTT&MB, trong đó có 2 tiêu chí thông lệ, 1 tiêu chí tuân thủ mà việc thực hiện các tiêu chí thông lệ của các doanh nghiệp (DN) Việt Nam còn tương đối thấp, nên ít nhiều ảnh hưởng đến điểm đánh giá DN.

Thứ hai, năm nay do ảnh hưởng của Covid-19 nên nhiều DN phải xin gia hạn tổ chức Đại hội đồng cổ đông (ĐHCĐ) năm 2020 vì lý do giãn cách xã hội, do đó họ bị mất điểm ở tiêu chí này. Cụ thể, có 149 (chiếm 54%) DNĐCQML phải xin gia hạn thời điểm tổ chức ĐHCĐ 2020, so với 31 (13%) DN trong năm 2019.

2 nguyên nhân này khiến tổng điểm trung bình của các DNĐCQML của chương trình năm nay giảm đáng kể. Nếu loại bỏ ảnh hưởng của 2 yếu tố kể trên nhằm đảm bảo tính nhất quán giữa kết quả đánh giá CBTT&MB qua các năm, điểm trung bình năm 2019 - 2020 đạt 62,74%, tăng 1,34% so với năm 2019 và tăng 2,99% so với năm 2018.

Như vậy, nếu xét trên cùng bộ tiêu chí đánh giá như năm 2019 thì điểm CBTT&MB trung bình năm này cao hơn năm trước. Điều đó thể hiện chất lượng CBTT&MB của các DNĐCQML trên UPCoM có sự tiến bộ dần qua các năm.

* PV:Như vậy, qua 3 năm thực hiện đánh giá CBTT&MB áp dụng cho DNĐCQML đã cho thấy kết quả tích cực. Tuy nhiên, bên cạnh những điểm được thì vẫn còn nhiều vấn đề mà DN cần tiếp tục cải thiện. Theo ông, DN cần thay đổi điều gì để có bước tiến nhanh hơn về CBTT&MB?

- Ông Nguyễn Thành Long:Đúng là bên cạnh những điểm tích cực, kết quả phân tích chất lượng CBTT&MB của các DNĐCQML trên HNX cho thấy cũng còn một số vấn đề các DN cần lưu ý.

Theo đó, DN cần mở rộng diện tiếp cận và lượng thông tin cho các cổ đông; trong đó, có một số thực hành QTCT mà DN thực hiện còn thấp là CBTT về người liên lạc cho cổ đông/nhà đầu tư, quy chế nội bộ về quản trị công ty, mô hình tổ chức quản lý và hoạt động công ty.

Ngoài ra, DNĐCQML cần chú trọng hơn tới việc CBTT trên website của mình. Đây là kênh CBTT mang tính hiệu quả cao do chi phí đầu tư không quá nhiều và hướng đến đại đa số các cổ đông và nhà đầu tư. Website nên được xây dựng thân thiện với người dùng, và quan trọng hơn cả là cập nhật các thông tin thường xuyên.

Đồng thời, DN cần nâng cao chất lượng thông tin được công bố, đặc biệt tập trung vào báo cáo thường niên. Thực trạng cho thấy các DN mới chỉ chú trọng đưa ra các thông tin và con số cơ bản về tài chính của DN, còn việc phân tích và giải trình biến động chỉ số tài chính, đạt/không đạt các kế hoạch tài chính tuy đã có cải thiện so với kỳ đánh giá năm ngoái, nhưng DN vẫn chưa thực sự chú trọng đến hoạt động này khi tỷ lệ thực hiện còn rất thấp.

Chất lượng CBTT&MB tỷ lệ thuận với chỉ số ROE của doanh nghiệp.

Song song với đó, cần nâng cao hiệu quả công tác tổ chức đại hội đồng cổ đông (ĐHCĐ), bao gồm cả quy trình và nội dung của đại hội. DN cần công bố sớm để cổ đông có thể chuẩn bị và sắp xếp thời gian tham dự, cung cấp đầy đủ các thông tin cần thiết trong bộ tài liệu họp ĐHCĐ, đặc biệt là thông tin các ứng cử viên hội đồng quản trị/ban Kiểm soát (HĐQT/BKS) và các công ty kiểm toán được đề cử để cổ đông có thể đưa ra các quyết định biểu quyết một cách hiệu quả nhất.

Cổ đông cũng cần được quyết định các vấn đề trọng yếu như: lựa chọn đơn vị kiểm toán độc lập thay vì ủy quyền cho HĐQT; thông qua mức cổ tức cho năm vừa qua và mức cổ tức dự kiến năm sau; hay thông qua mức thù lao hoặc lương thưởng, chi phí, các khoản lợi ích do công ty thanh toán cho từng thành viên HĐQT và BKS.

Bên cạnh đó, DN cũng cần tăng cường các giải pháp ngăn ngừa và xử lý xung đột lợi ích; cụ thể như tách bạch chức danh chủ tịch HĐQT và tổng giám đốc hay bổ sung các thành viên HĐQT độc lập và các thành viên HĐQT không điều hành.

Ngoài ra, DN cũng cần quan tâm hơn nữa việc thúc đẩy các hoạt động về môi trường, xã hội và người lao động: việc thực hiện cũng như CBTT về các hoạt động này của các DNĐCQML trong năm 2019 tuy đã có cải thiện nhưng vẫn còn rất hạn chế. Vì vậy, DN cần chủ động thực hiện và CBTT về các hoạt động môi trường, xã hội và người lao động không chỉ để tuân thủ theo các quy định pháp lý mà còn nâng cao uy tín của DN với các bên liên quan.

* PV:Các tiêu chí về CBTT&MB hiện nay có vẻ đang nghiêng nhiều hơn về tuân thủ mà chưa toát lên được tính chủ động hay áp dụng thông lệ quốc tế tốt trong vấn đề này. Ý kiến của ông về điều này thế nào? Chúng ta cần làm gì để DN quan tâm nhiều hơn tới các “tiêu chí mềm”?

- Ông Nguyễn Thành Long:Thực tế kết quả đánh giá nhiều năm qua cũng như tham khảo kết quả đánh giá ở nhiều chương trình đánh giá chất lượng QTCT các nước cho thấy, việc DN thực hiện tốt hơn các tiêu chí mang tính tuân thủ không chỉ phổ biến ở Việt Nam mà còn phổ biến ở nhiều quốc gia khác. Với vai trò là cơ quan quản lý cũng như đơn vị tổ chức đánh giá chất lượng CBTT và QTCT nhiều năm nay, chúng tôi đã nhận ra thực tế này có nguyên nhân từ việc DN chưa thực sự đánh giá cao hiệu quả và tác động của QTCT đến kết quả hoạt động cũng như giá trị thị trường của DN.

Để giải quyết vấn đề này, giải pháp hiệu quả nhất là “mưa dầm thấm lâu”. Để thay đổi nhận thức của những nhà lãnh đạo DN về QTCT cần một chặng đường dài nữa và chúng ta không thể kỳ vọng sẽ có sự thay đổi trong một năm, hai năm, mà sẽ nhìn thấy sự cải thiện dần dần. Thực chất kết quả đánh giá cũng cho thấy DN đang có sự cải thiện dần qua từng năm, cho thấy những nỗ lực của chúng tôi đã mang lại kết quả.

Chúng tôi cũng sẽ không ngừng nâng cấp bộ tiêu chí, theo hướng đưa thêm các tiêu chí thông lệ, để giúp DN tiếp cận với các thông lệ mới và áp dụng vào hoạt động của DN.

* PV:Từ việc chấm điểm CBTT&MB đối với các DN niêm yết, HXN còn dũng cảm hơn khi áp dụng trên DN UPCoM. Vẫn biết chuyện tăng chất lượng QTCT là việc lâu dài và “mưa dầm thấm lâu”, tuy nhiên, ngoài việc chấm điểm, tôn vinh thì HNX còn ý tưởng hay giải pháp nào khác để hỗ trợ rút ngắn đường đi cho DN hay không, thưa ông?

- Ông Nguyễn Thành Long:Với thực tiễn 10 năm tổ chức các hoạt động thúc đẩy QTCT, chúng tôi nhận thấy rằng con đường ngắn nhất để các DN tiếp cận QTCT là nâng cao nhận thức cho lãnh đạo các DN. Ngoài việc tổ chức các chương trình đánh giá và tôn vinh DN thực hiện tốt, chúng tôi cũng thực hiện các chương trình khác để nâng cao nhận thức của DN về QTCT, như phát hành ấn phẩm quản trị công ty, tổ chức các hội thảo đào tạo về QTCT cho DN …

Năm 2017, HNX đã phối hợp cùng CPA Australia chuyển ngữ từ tiếng Anh sang tiếng Việt và phát hành 2 cuốn “Quản trị công ty: Những bài học thực tế (tập 1 và tập 2)” của tác giả Giáo sư, Tiến sĩ Mak Yuen Teen.

Ấn phẩm này tổng hợp các trường hợp điển hình về QTCT trên thế giới được tường thuật lại một cách khách quan, từ đó gợi mở các câu hỏi thảo luận nhằm giúp người đọc rút ra các bài học về QTCT. Các ấn phẩm này được phát miễn phí cho các DN của HNX và nhận được nhiều phản hồi rất tích cực về tính hữu ích và thực tế của ấn phẩm. Các ấn phẩm được đánh giá là bạn đồng hành tốt cho các DN trong hoạt động QTCT.

Tiếp nối thành công của 2 cuốn sách này, trong năm nay chúng tôi tiếp tục phối hợp với CPA và Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA) để phát hành cuốn “Quản trị công ty: Những bài học thực tế (tập 3) của cùng tác giả GS, TS. Mak Yuen Teen. Hy vọng rằng, các ấn phẩm này sẽ tiếp tục là cẩm nang cho các DN trên con đường nâng cao chất lượng QTCT.

Ngoài ra, HNX cũng thường xuyên phối hợp với các tổ chức khác trên thị trường chứng khoán tổ chức các chương trình đào tạo nhằm giúp DN nâng cao nhận thức về QTCT. Trong năm 2020, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, nhiều chương trình hội thảo đã được HNX lên kế hoạch đều phải hoãn lại.

Tuy nhiên, chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện các chương trình hội thảo với các chủ đề được DN quan tâm để giúp DN có cơ hội trao đổi, thảo luận và học hỏi từ các chuyên gia đầu ngành trong và ngoài nước về QTCT.

* PV:Xin cảm ơn ông!

Duy Thái