【kqbd nice】Ẩn họa từ nuôi chó thả rông

Thực trạng nuôi,i chkqbd nice quản lý chó nuôi trên địa bàn tỉnh

Theo báo cáo của các trung tâm dịch vụ nông nghiệp huyện, thị, tổng số hộ nuôi chó trên địa bàn tỉnh hiện khoảng 78.887 hộ với khoảng 128.553 con. Do địa bàn rộng, dân cư phân tán, người dân có thói quen nuôi chó thả rông nên việc quản lý đàn chó và công tác phòng chống bệnh dại trong tỉnh gặp nhiều khó khăn. Ở vùng sâu, xa, việc tiêm phòng dại cho chó không thể tổ chức tập trung mà cán bộ thú y phải đến từng hộ để cùng chủ hộ bắt chó, tiêm phòng. Tuy nhiên, việc bắt chó để tiêm phòng rất khó nên tỷ lệ tiêm phòng không cao. Khó khăn nữa là hiện trên thị trường chỉ có một số công ty (Navetco, Vetvaco) nhập khẩu và phân phối vắc-xin phòng bệnh dại nên giá vắc-xin mỗi năm đều tăng cao. Trong khi đó, tỉnh không bố trí được nguồn kinh phí để thực hiện các nội dung của Chương trình quốc gia khống chế và tiến tới loại trừ bệnh dại.

Nhiều hộ dân thuộc tổ 2, khu phố Phú Tân, phường Tân Phú, TX. Đồng Xoài vẫn vô tư thả rông chó ra đường mà không rọ mõm - Ảnh: T. Phước

Bên cạnh đó, nhiều trường hợp bị chó cắn nhưng không báo ngay, đến lúc xảy ra tử vong mới có thông tin đến cơ quan chức năng nên việc triển khai các biện pháp phòng ngừa trên người và trên động vật bị chậm trễ, không chỉ gây thiệt hại về người mà còn gây hậu quả nghiêm trọng vì có thể con chó bị dại tiếp tục cắn nhiều người nữa. Khó khăn nữa là Chương trình quốc gia khống chế và tiến tới loại trừ bệnh dại đã triển khai được gần nửa giai đoạn, nhưng đến nay các chính sách hỗ trợ phòng, chống bệnh dại theo quy định của Chính phủ chưa được các cơ quan Trung ương có thẩm quyền xây dựng, ban hành hướng dẫn thực hiện.

Nỗi khiếp lo chó gây tai nạn giao thông

Nhiều hôm đi làm về muộn, từ đường Nguyễn Văn Linh, tôi thường đi tắt con hẻm nối đường Lê Duẩn với Lý Thường Kiệt về nhà cho gần. Nhưng đã 2 lần, tôi bị một con chó của gia đình ở ngay đầu hẻm rượt theo. Một lần quá hốt hoảng, tôi co hai chân lên cao và suýt tông vào một xe bán hàng lưu động đang đậu ven đường, một lần suýt tông vào người đi bộ. Nhiều hôm tôi chứng kiến con chó này rượt theo người khác một đoạn dài. Có người phóng xe nhanh chạy thoát nhưng cũng có người vừa tăng tốc độ vừa ngoái lại trông chừng con chó nên bị té xe. Từ đó, tôi đành đi theo quốc lộ 14, dẫu xa hơn.

Một lần đang ngồi trong tiệm làm tóc gần nhà, tôi chứng kiến con chó lai của chủ quán lao ra đường đuổi theo và ngoạm vào chân một phụ nữ vừa ở trong tiệm chạy xe ra. Con chó vừa đuổi theo vừa sủa vang khiến người phụ nữ hoảng quá thả tay cho xe tự chạy, còn chị “rơi tự do” và ngất xỉu. Người ta đưa chị vào tiệm tóc xức dầu, phải một lúc mới tỉnh. Vết chó cắn chỉ bị trầy da, nhưng chị bị bệnh tim nên sợ quá mà ngất đi. Chủ tiệm giải thích: Con chó này rất “ghét” những người bịt mặt. Tại chị bịt mặt kín mít nên nó mới đuổi theo, chứ xưa nay nó chưa cắn ai bao giờ!? Còn vô số lần tôi chứng kiến cảnh người, xe bị ngã ra đường do chó tông vào, nhẹ thì gãy chân, xương sườn; nặng thì chấn thương sọ não, thậm chí mất mạng.

Số người chết vì bệnh dại ngày càng tăng

Bệnh dại là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm do vi-rút dại gây ra, lây truyền từ động vật - chủ yếu là chó, mèo sang người. Năm 2017, cả nước có 74 người chết vì bệnh dại. 5 tháng đầu năm 2018, cả nước ghi nhận 21 ca tử vong vì bệnh dại, thậm chí bác sĩ thú y cũng chết vì bệnh dại. Đó là trường hợp 1 nữ bác sĩ thú y đang làm việc tại Phú Thọ. Tháng 4 vừa qua, trong lúc làm việc, chị bị chó bệnh cắn vào bàn tay. Chị đã rửa vết thương, sát trùng và băng lại. Sau 4 ngày, con chó chết nhưng chị vẫn không tiêm phòng vắc-xin dại vì nghĩ chó chết do bị viêm đường hô hấp. Đến cuối tháng 6, chị thấy tê chân tay, sau đó lan ra toàn thân, kèm cảm giác khó thở, sợ gió, sợ nước rồi tử vong sau đó không lâu.

Tại Bình Phước, theo thông tin từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, trong 5 tháng đầu năm 2018, toàn tỉnh có trên 1.305 người bị động vật cắn (chủ yếu là chó cắn), đã điều trị dự phòng tại các trung tâm y tế huyện và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh. Từ năm 2015 đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có 9 trường hợp chết do bị chó dại cắn. Riêng năm 2015 có tới 4 trường hợp và tháng 3 năm nay có 1 người tử vong do chó dại cắn. Thực tế, đây chỉ là những trường hợp đã xảy ra hậu quả nghiêm trọng, cơ quan chức năng phải vào cuộc. Tháng 8 vừa qua, sau khi có trường hợp tử vong do chó dại cắn tại ấp 4, xã Thọ Sơn (Bù Đăng), Chi cục Chăn nuôi - Thú y phối hợp Trung tâm Kiểm soát bệnh tật đã điều tra trường hợp tử vong này; đồng thời tổ chức tiêm 400 liều vắc-xin phòng bệnh dại cho đàn chó và tăng cường tuyên truyền các biện pháp phòng chống bệnh dại.

Quy định... chỉ trên giấy

Tập quán nuôi chó thả rông không chỉ diễn ra ở Bình Phước mà ở nhiều địa phương khác. Người dân thường không quan tâm tiêm phòng vắc-xin cho chó. Trong khi khí hậu miền Đông nắng nóng quanh năm, rất dễ phát sinh bệnh dại. Thế nhưng người ta có thể dễ dàng bắt gặp hình ảnh những con chó lưỡi thè lè, mắt long sòng sọc và chảy nhiều nhớt dãi chạy rông ngoài đường ở bất cứ đâu. Chưa cần tới bác sĩ thú y, nhìn bằng mắt thường cũng có thể đoán những con chó này đang mang bệnh hoặc trong trạng thái không bình thường. Khi đó, vi-rút dại được bài tiết qua tuyến nước bọt, phân, nước tiểu của con chó bị bệnh, nếu vô tình để những vết xước trên da, niêm mạc của người và một số con vật khác dính vào nước bọt, dãi nhớt, phân của chó bị bệnh thì dễ dàng bị lây nhiễm. Từ khi bị chó dại cắn đến lúc phát bệnh dại trung bình từ 3-6 tháng, rất ít trường hợp phát bệnh sớm hơn, cá biệt có những ca sau vài năm mới phát bệnh. Đó là nguyên nhân khiến nhiều người chủ quan, không đi tiêm phòng ngay sau khi bị chó cắn. Hiện bệnh dại chưa có thuốc đặc trị, nhưng có thể điều trị dự phòng bằng vắc-xin và huyết thanh kháng dại, trong đó tiêm vắc-xin phòng bệnh dại kịp thời là biện pháp hiệu quả để phòng chống bệnh dại ở người.

Do kinh phí eo hẹp nên hằng năm các huyện, thị xã không thể triển khai đồng bộ việc rà soát, điều tra, lập danh sách đàn chó nuôi. Trước đây, Chi cục Chăn nuôi - Thú y tỉnh tổ chức xe bắt chó chạy rông ngoài đường. Nhưng từ năm 2018, Thông tư số 07/2016-TT/BNN&PTNT, ngày 31-5-2016 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định về phòng chống dịch bệnh trên cạn được ban hành. Theo đó, việc bắt giữ chó thả rông nơi công cộng được giao về các địa phương. Tuy nhiên việc này rất ít địa phương thực hiện. Vì thế, nguy cơ số người bị chó cắn tăng cao.

Nghị định số 90/2017/NĐ-CP của Chính phủ quy định: Phạt tiền từ 600-800 ngàn đồng đối với hành vi không đeo rọ mõm cho chó hoặc không xích giữ chó, không có người dắt nơi công cộng. Thả rông chó ở nơi công cộng hoặc để gây thiệt hại cho người khác bị phạt từ 100 ngàn đồng đến 1 triệu đồng. Trường hợp chó tấn công gây tổn hại sức khỏe, tài sản cho người khác thì chủ chó phải bồi thường... Hằng năm, UBND tỉnh cũng đều có công văn chỉ đạo UBND các huyện, thị xã, các cơ quan chức năng tăng cường công tác phòng, chống bệnh dại; hạn chế tối đa số người bị chó cắn và tử vong do bệnh dại gây ra. Tuy nhiên, vì chế tài không đủ mạnh cũng như không có các điều kiện cần thiết để thực hiện nên các quy định nêu trên dường như vẫn... nằm trên giấy.

Thảo Linh