Tỷ phú pin Zeng Yuqun - Người nắm giữ tương lai của Tesla tại Trung Quốc

Tesla cần thành công tại Trung Quốc nếu muốn thống trị thế giới xe điện. Để làm được điều đó, CEO Tesla - Elon Mush đã tìm đến Zeng Yuqun - một kỹ sư tài năng về lĩnh vực pin, người từng giúp Apple kéo dài tuổi thọ của dòng máy tính MacBook.

Zeng Yuqun (52 tuổi) đã xây dựng Contemporary Amperex Technology Co.Ltd (CATL) trở thành hãng sản xuất pin hàng đầu Trung Quốc trong chưa đầy một thập kỷ. Hiện tại, CATL đang là nhà sản xuất pin sạc lớn nhất toàn cầu cho các phương tiện được coi là tương lai của ngành ô tô. Nỗ lực đó đã giúp Zeng từ người sinh ra ở vùng nông thôn, một công chức lương 30 USD/tháng trở thành một tỷ phú với khối tài sản ước tính 17 tỷ USD.

Các sản phẩm của CATL đã trở thành phụ tùng của hầu hết các thương hiệu ô tô lớn trên thế giới. Bắt đầu từ tháng 7 này, họ sẽ cung cấp pin cho xe ô tô điện do Tesla sản xuất tại nhà máy mới ở ngoại ô Thượng Hải. Đây được đánh giá là một liên minh có tiềm năng sinh lời, khi kết hợp giữa mẫu ô tô điện đang "hot" Tesla Model 3 với pin giá rẻ tại một thị trường chuộng mẫu xe này. Theo tính toán, năm ngoái cứ ba chiếc xe điện bán được tại thị trường Trung Quốc thì có một chiếc bán được ở Mỹ. Tuy nhiên, thị trường này cũng đang phải đối mặt một tương lai bấp bênh khi đại dịch Covid-19 làm rung chuyển nền kinh tế toàn cầu. 

Zheng và Musk đã bàn bạc về các đột phá công nghệ và giải pháp để vượt qua thách thức trong đại dịch cũng như nỗi ám ảnh của CEO Tesla: xe điện và pin giá rẻ. "Elon nói về chi phí cả ngày và tôi đã trấn an ông ấy rằng tôi có cách", Zheng nói, "Chúng tôi khá hợp nhau. Ông ấy là người rất vui tính".

Các loại pin của CATL có thể đem lại lợi thế quyết định cho Tesla ở Trung Quốc, đặc biệt là khả năng tăng biên lợi nhuận và hạ giá bán tại thị trường được dự báo có 59 triệu xe điện trên đường vào năm 2030, bất chấp đại dịch. Quan trọng nhất là Zeng có thể cung cấp cho Tesla loại pin LFP sử dụng các vật liệu rẻ hơn và chi phí thấp hơn 20% bình thường.

Việc hợp tác với một hãng cung cấp nội địa như CATL có thể giúp Tesla thắt chặt quan hệ với giới chức Trung Quốc. Đây cũng là điểm mấu chốt cho thành công của hãng tại thị trường này. Hơn nữa, Zeng còn là đại biểu của Hội nghị Chính trị Hiệp thương Nhân dân toàn quốc Trung Quốc (Chính Hiệp) - cơ quan tư vấn cho các lãnh đạo cấp cao. Tại kỳ họp, Zeng đưa ra các đề xuất tập trung vào năng lượng tái tạo.

Theo SNE Research, đối với CATL, hợp tác với Tesla có thể thúc đẩy thị phần toàn cầu của công ty Trung Quốc trong bối cảnh doanh số pin đã giảm gần một phần ba trong hai quý đầu năm 2020, do số xe bán ra tại Trung Quốc giảm mạnh vì đại dịch, chiến tranh thương mại Mỹ - Trung và chính phủ giảm trợ cấp. Hiệp hội Các nhà sản xuất Xe Trung Quốc hôm 10/7 cho biết doanh số xe điện giảm khoảng 38% so với cùng kỳ năm ngoái.

Thị phần trong nước của CATL cũng đã sụt giảm khi Telsa tung ra Model 3 đầu tiên do Trung Quóc sản xuất, sử dụng pin của LG Chem và Panasonic. Tuy nhiên, từ năm tới CATL sẽ cung cấp pin cho khoảng một nửa số ô tô điện của Telsa sản xuất tại Thượng Hải.

Bên cạnh đó, CATL cũng cần tìm thêm khách hàng mới để cải thiện tính cạnh tranh quốc tế, trong bối cảnh các đối thủ như LG Chem hay Samsung SDI đang tăng tốc. Trước đây, Zeng đã giúp liên doanh BMW Trung Quốc phát triển các mẫu chạy bằng pin đầu tiên và hiện có hợp đồng cung cấp 11 năm với công ty mẹ tại Đức. Công ty tiền thân của CATL cũng đã giúp Apple sản xuất loại pin có tuổi thọ cao cho MacBook Air.

Hiện tại, CATL đã nhìn thấy một lợi thế trong việc đẩy nhanh nghiên cứu về chi phí pin thấp hơn để giúp những chiếc xe chạy bằng điện đạt được sự cân bằng về giá, và sau đó thay thế cho xăng. Nhà cung cấp pin này đã sẵn sàng thương mại hóa các loại pin mới được sản xuất mà không cần coban - một trong các nguyên liệu thô đắt nhất. Ngoài ra, hãng cũng muốn loại bỏ các kim loại đắt tiền khác như niken và mangan.

Theo Zeng, CATL có khả năng tạo ra loại pin có tuổi thọ kéo dài tới 16 năm, chạy được 2 triệu km (1,24 triệu dặm), được thiết kế để sử dụng trong nhiều mẫu xe và có thể trữ năng lượng. Đây là một cột mốc quan trọng mà cả Tesla và General Motors đều đang theo đuổi.

CATL đang xây dựng nhiều cơ sở nghiên cứu tại Ninh Đức, Phúc Kiến, bao gồm các phòng nghiên cứu và chỗ ở cho công nhân. Công ty này cũng đang tập trung thu hút những nhân tài. Năm ngoái, chi phí cho hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) của CATL đã tăng khoảng 50%, lên gần 3 tỷ nhân dân tệ và công ty có gần 5.400 nhân viên, trong đó có 143 tiến sĩ.

Theo Bernstein, bằng cách sử dụng pin rẻ hơn và nhỏ hơn cho Model 3, chi phí cho mỗi chiếc xe của Tesla có thể rơi vào khoảng từ 600 - 1.200 USD. Về mặt truyền thống, pin LFP có thể không mạnh bằng các lựa chọn thay thế đắt tiền hơn. Tuy nhiên, sự thay đổi của công nghệ đang giúp loại pin này bắt kịp các loại pin đắt tiền.

Mark Newman - nhà phân tích cao cấp tại trụ sở Hong Kong của Bernstein cho biết, LFP có thể tạo nên sự bùng nổ nếu được sử dụng rộng rãi trên thị trường quốc tế vì hiện chưa có nước nào khác sử dụng LFP cho xe điện ngoài Trung Quốc. Tesla cũng theo đó mà có được một lợi thế đáng kể.