Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga trình bày về phương án xử lý tài sản tại dự thảo Luật.
Bổ sung thêm phương án xử lý bằng thủ tục tố tụng
Trước đó,ẫnchưacóphươngánhợplýxửlýtàisảnbấxếp hạng vô địch tây ban nha tại phiên họp thứ 25 diễn ra trong tháng 7, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã thống nhất về hầu hết các nội dung của dự thảo luật, chỉ còn lại nội dung về xử lý tài sản, thu nhập tăng thêm không giải trình được hợp lý về nguồn gốc (Điều 57) vẫn tiếp tục gây tranh luận.
Sau đó, ngày 23/7, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã chủ trì làm việc với lãnh đạo các cơ quan hữu quan để thảo luận về phương án xử lý tài sản, thu nhập tăng thêm không giải trình được hợp lý về nguồn gốc.
Tại cuộc họp, các cơ quan tham dự đã thống nhất bổ sung thêm phương án xác lập quyền sở hữu nhà nước tài sản, thu nhập tăng thêm mà người có nghĩa vụ kê khai không giải trình được hợp lý về nguồn gốc theo thủ tục giải quyết vụ việc, vụ án dân sự tại tòa án để xin ý kiến UBTVQH, Bộ Chính trị và báo cáo Quốc hội.
Tại phiên họp này, Uỷ ban Tư pháp đã báo cáo UBTVQH về ưu, nhược điểm của cả 3 phương án xử lý tài sản tăng thêm không giải trình hợp lý, gồm: phương án thu thuế, xử phạt hành chính và đưa ra toà dân sự. Trên cơ sở xem xét từng phương án, Ủy ban Tư pháp và cơ quan trình dự án đưa ra 2 phương án đề nghị UBTVQH báo cáo cấp có thẩm quyền cho ý kiến. Cụ thể:
Phương án 1: Tài sản, thu nhập tăng thêm mà người có nghĩa vụ kê khai không giải trình được hợp lý về nguồn gốc thì thuộc sở hữu nhà nước. Việc xác lập quyền sở hữu đối với tài sản, thu nhập này do tòa án quyết định.
Khi kết luận có tài sản, thu nhập tăng thêm mà người có nghĩa vụ kê khai không giải trình được hợp lý về nguồn gốc thì trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày ban hành kết luận xác minh, cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập có trách nhiệm:
Nếu người có nghĩa vụ kê khai đồng ý bằng văn bản với kết luận xác minh tài sản, thu nhập thì cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập đề nghị tòa án có thẩm quyền để xem xét, quyết định công nhận quyền sở hữu nhà nước đối với tài sản, thu nhập đó. Tòa án xem xét, quyết định công nhận quyền sở hữu nhà nước đối với tài sản, thu nhập này theo trình tự, thủ tục giải quyết việc dân sự.
Nếu người có nghĩa vụ kê khai không đồng ý với kết luận xác minh thì cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập khởi kiện vụ án dân sự yêu cầu tòa án có thẩm quyền xem xét, quyết định xác lập quyền sở hữu nhà nước đối với tài sản, thu nhập tăng thêm này.
Phương án 2: quy định, trường hợp kết luận có tài sản, thu nhập tăng thêm mà người có nghĩa vụ kê khai không giải trình được hợp lý về nguồn gốc thì trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày ban hành kết luận xác minh, cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập có trách nhiệm:
Chuyển vụ việc sang cơ quan điều tra có thẩm quyền xử lý nếu kết luận tài sản, thu nhập tăng thêm có dấu hiệu do phạm tội mà có; chuyển vụ việc sang cơ quan xử phạt vi phạm hành chính có thẩm quyền xử lý nếu kết luận tài sản, thu nhập tăng thêm có dấu hiệu do vi phạm hành chính mà có.
Nếu chưa có căn cứ xác định tài sản, thu nhập tăng thêm do phạm tội, vi phạm hành chính mà có thì chuyển vụ việc sang cơ quan quản lý thuế có thẩm quyền yêu cầu thực hiện việc thu thuế thu nhập cá nhân theo quy định của pháp luật về thuế. Việc thu thuế không loại trừ việc xử lý vi phạm pháp luật, xử lý trách nhiệm hình sự và tịch thu tài sản đối với người có nghĩa vụ kê khai.
 |
| Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng cần củng cố hệ thống thuế. Ảnh: H.Y |
Kinh nghiệm quốc tế sử dụng công cụ thuế
Thảo luận tại phiên họp, hầu hết thành viên UBTVQH đánh giá 3 phương án được đề xuất cũng chưa thật sự có căn cứ đầy đủ và đề nghị Uỷ ban Tư pháp, cơ quan trình dự án cần phải quan tâm nhiều đến tính khả thi của dự thảo luật khi áp dụng trong thực tiễn ở Việt Nam.
Theo Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Hà Ngọc Chiến, trên thực tế, người cán bộ có thể có nhiều khoản thu nhập, dự thảo luật chưa quy định khoản thu nhập như thế nào là hợp lý, ở mức nào là hợp lý.
Trưởng ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải thì cho rằng, phương án tố tụng dân sự tại tòa là văn minh nhưng sẽ khó khăn vì xuất trình nhiều giấy tờ, chứng cứ. Do đó, Trưởng ban Dân nguyện ủng hộ phương án thu thuế.
Đánh giá cao nỗ lực, quyết tâm của cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra, tuy nhiên Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển chưa thật sự đồng tình với phương án nào trong 3 phương án được đưa ra. Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, các quy định của dự thảo luật phải thật chặt chẽ, đầy đủ căn cứ, không chỉ thực hiện mục tiêu chống tham nhũng mà còn thực hiện mục tiêu ổn định và phát triển đất nước.
Kinh nghiệm các nước trên thế giới đều dùng công cụ thuế để kiểm soát và phòng chống tham nhũng, từ kê khai tài sản đến kiểm soát thu nhập.
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nêu quan điểm, chưa cần phân biệt là thu nhập đó là thu nhập hợp pháp hay bất hợp pháp, mà cứ có thu nhập là phải nộp thuế. Còn việc thu nhập có bất hợp pháp hay không thì chứng minh, xử lý sau. Nếu trốn thuế thì có quy định xử phạt, nếu trốn thuế ở mức nặng có thể áp dụng hình sự. Nếu tài sản được chứng minh là có nguồn gốc từ hành vi tham nhũng thì tịch thu 100%.
Do đó, Phó Chủ tịch Quốc hội yêu cầu cần củng cố hệ thống thuế, đi sâu vào lĩnh vực thuế thu nhập và thậm chí có bộ phận điều tra về thuế. Vì vậy, tất cả công dân, không phân biệt người dân, công chức, viên chức đều phải kê khai thuế thu nhập. Đồng thời, nhà nước thực hiện kiểm soát thông qua thanh toán không dùng tiền mặt mọi giao dịch, tài sản.
H.Y