Năng suất mía của Việt Nam hiện vẫn thấp hơn nhiều so với thế giới và khu vực. Ảnh: Internet

Nguyên nhân diện tích mía thấp là do tác động của biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn ở ĐBSCL, hạn hán ở các tỉnh phía Bắc, khu vực miền Trung và Tây Nguyên, đồng thời do nông dân chuyển sang trồng các cây khác có giá trị cao hơn như sắn, cây ăn quả… Tình trạng này dẫn đến nguyên liệu cho các nhà máy chế biến đường thiếu hụt, không đáp ứng đủ theo công suất của nhà máy làm giá thành sản xuất đường cao, khó tiêu thụ.

Về giá cả, giá mía tiếp tục duy trì ở mức ổn định, có lợi cho người trồng mía. Tuy nhiên, giá đường biến động bất thường, có thời điểm xuống thấp do tác động của đường nhập lậu khiến các thành viên của Hiệp hội Mía đường Việt Nam và thương nhân kinh doanh trong ngành mía đường gặp nhiều khó khăn.

Ông Võ Thành Đô, Phó Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT) cho biết: Tính đến ngày 15/8, lượng đường tồn kho tại các nhà máy là 554.456 tấn, cao hơn cùng kỳ năm trước 350.181 tấn.

Một nghịch lý đang diễn ra là, niên vụ 2016-2017 một số vùng không thực hiện trồng mía theo đúng quy hoạch, quy hoạch còn chồng chéo không ổn định, thiếu đầu tư liên kết với nông dân, các nhà máy tranh mua tranh bán nguyên liệu…

Dự báo, niên vụ 2017-2018, tổng nguồn cung là trên 2 triệu tấn đường (trong đó, lượng đường tồn kho là 554.456 tấn và lượng đường nhập theo hạn ngạch thuế quan năm 2017 là 89.500 tấn; dự kiến sản xuất là 1.417.000 tấn). Trong khi đó, tổng nhu cầu tiêu thụ đường chỉ là 1,6 triệu tấn.

Theo Bộ NN&PTNT: Nhìn vào số cân đối cung cầu theo dự báo dễ thấy, niên vụ 2017-2018 nguồn cung sẽ dư thừa, giá đường trong nước có khả năng bị biến động giảm. Tuy nhiên, nếu kế hoạch sản xuất của các nhà máy đặt ra ở thời điểm hiện tại chỉ là kỳ vọng thì nguồn dư dự báo chỉ đạt khoảng 250.000 tấn, đảm bảo tồn kho cuối vụ chuyển vụ sau bình thường như những năm trước.

Bộ NN&PTNT định hướng: Niên vụ 2017-2018, ngành mía đường cần tập trung ổn định vùng nguyên liệu sẵn có, mở rộng thêm vùng nguyên liệu để đảm bảo cung cấp đủ nguyên liệu cho sản xuât của DN; đầu tư thâm canh, cơ giới hóa để tăng năng suất, chữ đường, tăng hiệu quả sản xuất; giữ ổn định giá đường ở mức hài hòa hợp lý với nhu cầu của thị trường; mở rộng đầu tư sản xuất các sản phẩm phụ từ phế phụ phẩm, sản phẩm cạnh đường và sau đường; nâng cao khả năng cạnh tranh trong thời kỳ hội nhập.