Sáng 23/10, thừa ủy quyền của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy trình Quốc hội quyết định chủ trương điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch sử dụng đất quốc gia).

Ông Duy dẫn nhiều cơ sở để trình chủ trương trên, trong đó nêu rõ tại Hội nghị Trung ương 10 khóa XIII đã thống nhất chủ trương thực hiện Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam trước năm 2030 với nhu cầu sử dụng đất khoảng 10.827ha nên cần phải bố trí bổ sung quỹ đất để đảm bảo mục tiêu đã được Quốc hội quyết định.

Ông Duy khẳng định đến nay nhiều chỉ tiêu sử dụng đất trong quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất quốc gia không còn phù hợp.

Về nội dung dự kiến điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia, ông Duy cho biết theo quy định của Luật Đất đai năm 2024 và Nghị định số 102/2024/NĐ-CP, Chính phủ sẽ trình Quốc hội điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia với các nội dung chủ yếu gồm điều chỉnh 8 chỉ tiêu sử dụng đất.

Những chỉ tiêu này gồm nhóm đất nông nghiệp, trong đó có các loại đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên; nhóm đất phi nông nghiệp, trong đó có các loại đất quốc phòng, an ninh.

Chính phủ không trình Quốc hội phê duyệt Kế hoạch sử dụng đất quốc gia do quy định tại khoản 2 Điều 76 Luật Đất đai năm 2024 đã giao Chính phủ phê duyệt kế hoạch này.

Ông Duy cũng cho hay, việc tính toán, xác định 8 chỉ tiêu sử dụng đất trong Quy hoạch sử dụng đất quốc gia điều chỉnh lần này cần phải tiến hành rà soát kỹ lưỡng, cân đối các chỉ tiêu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực và địa phương.

Trong đó, ưu tiên bố trí quỹ đất sử dụng cho mục đích quốc phòng, an ninh, giữ ổn định quỹ đất trồng lúa để bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, quản lý chặt chẽ đất rừng, duy trì độ che phủ rừng để góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, ứng phó với biến đổi khí hậu và thực hiện mục tiêu phát triển bền vững.

Trình bày báo cáo thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, việc Chính phủ đề xuất điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia là phù hợp với yêu cầu của Quốc hội, nhất là trong bối cảnh nước ta đang chuẩn bị triển khai một số dự án quan trọng quốc gia (Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam).

Do vậy, cơ quan thẩm tra tán thành sự cần thiết điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia như Chính phủ đề xuất.

Theo ông Thanh, Ủy ban Kinh tế nhận thấy, báo cáo kết quả rà soát Quy hoạch sử dụng đất quốc gia là cơ sở quan trọng để đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết số 39/2021/QH15 ngày 13/11/2021 (Nghị quyết số 39). Tuy nhiên, các số liệu trong hồ sơ trình kèm theo mới được rà soát, cập nhật đến ngày 31/12/2023 là chưa đầy đủ.

Cơ quan thẩm tra chỉ rõ nhiều chỉ tiêu được Quốc hội quyết định tại Nghị quyết số 39 đạt kết quả thấp. Trong đó đất giao thông đạt 10,81%; đất xây dựng cơ sở văn hóa đạt 1,96%; đất xây dựng cơ sở y tế đạt 5,5%; đất xây dựng cơ sở giáo dục và đào tạo đạt 3,37%; đất bãi thải, xử lý chất thải đạt 4,18%.

Ngoài ra, theo cơ quan thẩm tra, có chỉ tiêu còn chưa thực hiện như đất xây dựng kho dự trữ quốc gia; đất khu kinh tế.

Bên cạnh đó còn có sự chưa hợp lý trong việc phân bổ chỉ tiêu và khả năng thực hiện của các địa phương như tại tỉnh Điện Biên chỉ tiêu đất khu công nghiệp được phân bổ là 55ha; tỉnh Lai Châu chỉ tiêu đất khu công nghiệp được phân bổ là 200 ha nhưng đến nay chưa được thực hiện…